កូវីដ១៩៖ ហេតុអ្វីប្រាក់ដុល្លារអាមេរិកនៅតែជាស្តេចនៃរូបិយប័ណ្ណពិភពលោក?
សហរដ្ឋអាមេរិក កំពុងតែរងគ្រោះជាទម្ងន់ ពីជំងឺរាតត្បាតសកល-កូវីដ១៩។ រហូតមកទល់នឹងពេលនេះ កូវីដ១៩ បានបណ្តាលឲ្យពលរដ្ឋអាមេរិកជាង ១ម៉ឺននាក់ស្លាប់ និងបានធ្វើឲ្យមនុស្សរាប់លាននាក់បាត់បង់ការងារ។ រងការវាយប្រហារខ្លាំង សង្វាក់ផលិតកម្មនៅ អាមេរិកត្រូវជាប់គាំង ជាហេតុនាំឲ្យសេដ្ឋកិច្ចអាមេរិកត្រូវធ្លាក់ចូលក្នុងវិបត្តិ។ ដោយឡែក ទោះបីជាកូវីដ-១៩ អាចបំបាក់ឲ្យសេដ្ឋកិច្ចអាមេរិក បាក់ធ្មុងយ៉ាងណាក្តី ក៏កូវីដ១៩ គ្មានឥទ្ធិពលធ្វើឲ្យប្រាក់ដុល្លារអាមេរិកធ្លាក់ចុះបាត់បង់តម្លៃឡើយ។ ហេតុអ្វីបានជាប្រាក់ដុល្លារអាមេរិក នៅតែអាចរក្សាតម្លៃ និងនៅតែជាស្តេចរូបិយប័ណ្ណពិភពលោក?
ទោះបីជាប្រទេសអាមេរិក កំពុងរងផលប៉ះពាលធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំងដោយសារវីរុសកូវីដ១៩ ក្តី ក៏ប្រាក់ដុល្លារអាមេរិក នៅតែត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជារូបិយប័ណ្ណដែលមានសុវត្ថិភាពបំផុតនិងមានស្ថិរភាពបំផុតនៅលើពិភពលោកដដែល។
ផ្ទុយពីកំណើនសេដ្ឋកិច្ចអាមេរិក ដែលត្រូវទាញឲ្យធ្លាក់ពីកាំជណ្តើរដោយកូវីដ១៩ តម្លៃប្រាក់ដុល្លារអាមេរិក បានកើនឡើងចំនួន ៦% បន្ទាប់ពីធ្លាក់ចុះដល់ចំណុចទាបបំផុតកាលពីដើមខែមីនា។ នេះ បើយោងទៅតាមសន្ទស្សន៍ប្រាក់ដុល្លារអាមេរិក (The US dollar Index) ធៀបនឹងរូបិយប័ណ្ណផ្សេងទៀត មានដូចជា ប្រាក់អឺរ៉ូ ផោន និងរូបិយប័ណ្ណហ្វ្រង់ របស់ស្វីសជាដើម។
មានហេតុផលចំបងមួយចំនួន នៅពីក្រោយការពិតដែលថាប្រាក់ដុល្លារអាមេរិក នៅតែខ្លាំង និងរក្សាតំណែងជាស្តេចនៃរូបិយប័ណ្ណពិភពលោកបាន។ មូលហេតុទី១ នោះដោយសារ តែវិនិយោគិន នៅជុំវិញពិភពលោក នៅតែមានទំនុកចិត្តលើអាមេរិក ថាជាប្រទេសមានសេដ្ឋកិច្ចឈានមុខគេក្នុងពិភពលោកហើយប្រាក់ដុល្លារ គឺជារូបិយប័ណ្ណមួយ ដែលគេនៅតែប្រើប្រាស់យ៉ាងសកម្មបំផុតក្នុងទីផ្សារអន្តរជាតិ។
លោកគីត ជុកកេស (Kit Juckes) ប្រធានផ្នែកយុទ្ធសាស្រ្តប្តូរប្រាក់សកល នៅក្រុមហ៊ុនសេវាកម្មហិរញ្ញវត្ថុបារាំង Société Générale បាននិយាយថា “មនុស្សជាច្រើន ចង់បានប្រាក់ដុល្លារអាមេរិកគ្រប់ពេលវេលាទាំងអស់មិនថាស្ថិតក្នុងកាលៈទេសៈណានោះទេ”។
ជាមួយគ្នានេះលោកគីត ជុកកេស បានអះអាងទៀតថា មិនដូចជារូបិយប័ណ្ណផ្សេងទៀតនោះទេ គេអាចបោះពុម្ពប្រាក់ដុល្លារក្នុងចំនួនដ៏ច្រើន ហើយប្រាក់ដុល្លារមិនបានធ្លាក់បាត់បង់តម្លៃឡើយ។
ឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែង គឺសកម្មភាពរបស់ធនាគារកណ្តាលអាមេរិកនៅសប្តាហ៍ថ្មីៗនេះ ក្នុងការចាក់បញ្ចូលសាច់ប្រាក់ចំនួនរាប់ពាន់លានដុល្លារទៅក្នុងទីផ្សារ មិនបានធ្វើឲ្យតម្លៃលុយដុល្លារធ្លាក់បាក់ស្រុតនោះទេ។
មូលហេតុទី ២ ដែលធ្វើឲ្យប្រាក់ដុល្លារអាមេរិកនៅតែមានតម្លៃបំផុត គឺក្រុមហ៊ុនឯកជន និងមនុស្សទូទៅជាច្រើនដែលរស់នៅក្រៅសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រើប្រាស់លុយដុល្លារ សម្រាប់ការរកស៊ី ដោះដូរពាណិជ្ជកម្ម។ ពួកគេ យល់ថាប្រាក់ដុល្លារអាមេរិក មានស្ថិរភាពជាងរូបិយប័ណ្ណរបស់ប្រទេសកំណើតពួកគេ។
ទន្ទឹមគ្នានេះ លុយអាមេរិក ក៏ត្រូវបានគេជួញដូរច្រើនបំផុតដែរនៅក្នុងទីផ្សារប្តូរប្រាក់បរទេស ហើយធនាគារកណ្តាលអាមេរិកបានប្រកាសកាលពីខែមីនាហើយថា នឹងជួយសម្រួលដល់ការផ្តោះប្តូររូបិយប័ណ្ណជាមួយធនាគារកណ្តាលជាច្រើនទៀត ដូច្នេះហើយពួកគេអាចបង្កើនប្រាក់បម្រុងជាលុយដុល្លារអាមេរិកបាន។ បើធៀបនឹងលុយអឺរ៉ូ លុយដុល្លារអាមេរិក បានកើនឡើងចំនួន ៣,៥ ភាគរយចាប់តាំងពីដើមខែមករា ឆ្នាំ២០២០ នេះមក។
មួយវិញទៀត តម្លៃប្រេងធ្លាក់ចុះ ក៏ជាកត្តាចូលរួមចំណែក ជួយឱ្យប្រាក់ដុល្លារឡើងថ្លៃដែរ ធៀបនឹងប្រាក់រូប្លិ៍រុស្ស៊ី និងលុយដុល្លារកាណាដាជាដើម ដែលសុទ្ធសឹងជាប្រទេសពឹងផ្អែកយ៉ាងខ្លាំងលើវិស័យប្រេង។
គួរជម្រាបជូនថា មុខទំនិញធំៗនៅក្នុងពិភពលោកមានជាអាទិ៍ ប្រេង មាស និងប្រាក់ជាដើម ត្រូវបានដាក់លក់ជាប្រាក់ដុល្លារអាមេរិក ដូច្នោះហើយសម្រាប់អ្នកចង់ទិញទំនិញទាំងនោះ ពួកគេចាំបាច់ត្រូវប្រើប្រាស់លុយដុល្លារ។
តែទោះបីជា តម្លៃលុយដុល្លារអាមេរិក នាពេលបច្ចុប្បនេះមានស្ថិរភាពល្អពិតមែនក្តី ក៏មានអ្នកវិភាគមួយចំនួន ព្យាករថា លុយដុល្លារអាមេរិក អាចនឹងធ្លាក់ចុះទាប ក៏ថាបាន ក្នុងពេលអនាគត ដោយសារសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មអាមេរិក-ចិន និងជំងឺរាតត្បាតកូវីដ១៩។
“ឧត្តមភាពនៃប្រាក់ដុល្លារ នឹងក្លាយជាសំណួរនៅក្នុងសប្តាហ៍ខាងមុខ”។ នេះ គឺជាប្រសាសន៍របស់លោកស្រីកាត់ធី លៀន អ្នកជំនាញខាងទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថុ។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ វិនិយោគិនជាច្រើន បានគិតថា បើសភាពការណ៍នៅតែមិនល្អ នោះសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកនឹងធ្លាក់ជ្រៅចូលក្នុងវិបត្តិ ជាងអាមេរិកទៅទៀត ហើយប្រទេសដទៃក្នុងលោក នឹងមិនអាចងើបចេញពីវិបត្តិបានលឿនដូចជាអាមេរិកឡើយ។
ពាក់ព័ន្ធរឿងនេះ លោកស្រីកាត់ធី លៀន អ្នកជំនាញខាងទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថុ បាននិយាយថា ការលើកឡើងរបស់អ្នកវិនិយោគ អាចក្លាយជាការពិត។ ក៏ប៉ុន្តែ នៅពេលនេះ គេនៅមិនទាន់អាចសន្និដ្ឋានបានទេថា សេដ្ឋកិច្ចអ្នកណារងគ្រោះជាងអ្នកណា ពីព្រោះថា ប្រទេសមួយចំនួនធំ ទទួលរងគ្រោះដោយសារជំងឺកូវីដ១៩ មុនអាមេរិក ដូច្នោះហើយ គេអាចមើលឃើញពីទំហំនៃផលប៉ះពាល់ច្រើនរបស់ប្រទេសទាំងនោះ តាំងពីប៉ុន្មានសប្តាហ៍មុនមកម្ល៉េះ។ ដោយឡែក សហរដ្ឋអាមេរិកដែលទទួលរងគ្រោះដោយកូវីដ១៩ ក្រោយប្រទេសដទៃ ទើបតែចាប់ផ្តើមឃើញមានទិន្នន័យមួយចំនួនពាក់ព័ន្ធនឹងផលប៉ះពាល់។
ជាសរុប គេត្រូវរង់ចាំមើលបន្តិចទៀតសិន ពោលគឺរហូតដល់មានទិន្នន័យគ្រប់គ្រាន់ និងចាំដល់ស្ថានការណ៍នៅអាមេរិកធូរស្រាលបន្តិចសិន ទើបគេអាចវាយតម្លៃបានច្បាស់អំពីជោគវាសនានៃតម្លៃប្រាក់ដុល្លារ និងផលប៉ះពាល់លើសេដ្ឋកិច្ចអាមេរិកដែលបង្កដោយវិបត្តិកូវីដ១៩៕ RFI