ការទប់ស្កាត់ការកើតមានសង្គ្រាមដោយប្រើកូនអុក នៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា
ការទប់ស្កាត់ការកើតមានសង្គ្រាមដោយប្រើកូនអុក នៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា
នៅពេលដែលអ្វីៗមិនទាន់ហួសពេល អាស៊ានត្រូវតែខិតខំទប់ស្កាត់ការកើតមានសង្គ្រាមដោយប្រើកូនអុក (Proxy War) នៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។ ជម្លោះដែលកំពុងបន្តរវាងរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែនបានផ្តល់នូវមេរៀនដ៏ជាក់ស្តែង និងដ៏មានតម្លៃដល់សមាជិកទាំងអស់នៃគ្រួសារអាស៊ានថា «ប្រសិនបើពួកគេមិនអាចធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយគ្នា និងមិនអាចស្វែងរកដំណោះស្រាយដ៏រឹងមាំចំពោះបញ្ហាបានទេ នោះអ្នក
ផ្សេងទៀតអាចនឹងឆក់ឱកាសដើម្បីបង្កភាពច្របូកច្របល់»។
ភស្តុតាងដ៏ច្បាស់លាស់មួយគឺភាពចលាចលនៃកិច្ចពិភាក្សាផ្នែកការទូតរវាងភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់អំពីស្ថានភាពពិតនៃជម្លោះនៅអ៊ុយក្រែន។ តើភាគីពាក់ព័ន្ធនៅអាមេរិក និងអឺរ៉ុបគួរចូលរួម ឬមិនគួរចូលរួមនៅក្នុងជម្លោះនេះ?
កិច្ចពិភាក្សាបានបញ្ចប់ទៅ ជាមួយនឹងការប្រើប្រាស់អាវុធធុនធ្ងន់កាន់តែខ្លាំងក្លា។
ឈុតឆាកប្រយុទ្ធគ្នានៅក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែន គឺមានលក្ខណៈដូចជាខ្សែភាពយន្តហូលីវូដ។ ជនស៊ីវិលកំពុងត្រូវបានសម្លាប់ និងត្រូវបានបណ្តេញចេញពីផ្ទះសម្បែងរបស់ពួកគេ ដោយក្នុងនោះជនភៀសខ្លួនមានចំនួនរហូតដល់ទៅជាង ៣,២ លាននាក់ នៅក្នុងរយៈពេលត្រឹម ៣ សប្តាហ៍ហើយនេះគឺជាព្រឹត្តិការណ៍ដែលមិនធ្លាប់កើតមានពីមុនមកទេ។
បណ្តាប្រទេសដែលមានព្រំប្រទល់ជាប់ជាមួយមីយ៉ាន់ម៉ា រួមមានចិន, ឥណ្ឌា, បង់ក្លាដែស, ឡាវ និងថៃ ហើយប្រទេសទាំងអស់នេះកំពុងប្រឈមមុខនឹងផលប៉ះពាល់ដែលបង្កឡើងដោយរដ្ឋប្រហារយោធាកាលពីខែកុម្ភៈឆ្នាំមុន។ សម្រាប់ប្រទេសថៃ ដែលកំពុងជួបប្រទះនូវបញ្ហាប្រឈមខាងផ្នែកនយោបាយស្រាប់ វិបត្តិនៅមីយ៉ានម៉ាបាននឹងកំពុងរុញរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ប្រាយុទ្ធ ឈានទៅរកមាត់ជ្រោះ។
ក្នុងចំណោមប្រទេសទាំងអស់ដែលមានព្រំដែនជាប់ជាមួយមីយ៉ាន់ម៉ា ប្រទេសថៃមានព្រំដែនរួមវែងជាងគេរហូតដល់ប្រមាណ ២៤០ គីឡូម៉ែត្រ។ ក្នុងរយៈពេលជាច្រើនទស្សវត្សរ៍កន្លងមក ព្រំដែននេះបានក្លាយជាប្រភពដ៏សំខាន់នៃការរត់ពន្ធមនុស្ស និងគ្រឿងញៀន ហើយការវាយលុកជាបន្តបន្ទាប់របស់របបយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា ក៏បានធ្វើឱ្យការរត់ពន្ធអាវុធនៅតាមព្រំដែន មានការកើនឡើងកាន់តែខ្លាំងផងដែរ។
នៅក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានខែកន្លងមកនេះ ប៉ូលីសល្បាតព្រំដែនថៃបានរឹបអូសយកអាវុធសម្រាប់ធ្វើសង្គ្រាមជាច្រើនប្រភេទផ្សេងៗគ្នា ដែលរួមមានកាំភ្លើងវែងM-16 និង AK47 ចំនួន ៣៣ដើម, កាំភ្លើងធំ M-79 និងកាំភ្លើងយន្តប្រភេទ PK បូករួមទាំងគ្រាប់រំសេវមួយចំនួនផងដេរ។
ក្រុមសន្តិសុខថៃមានការព្រួយបារម្ភ អំពីសកម្មភាពទាំងបើកចំហនិងសម្ងាត់ ដែលអាចមានពាក់ព័ន្ធនឹងបរទេស នៅតាមតំបន់ព្រំដែន ដែលបច្ចុប្បន្នកំពុងស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ក្រុមប្រដាប់អាវុធជនជាតិ ភាគតិចផ្សេងៗ។
ពួកគេមួយចំនួនបានផ្តោតលើការបណ្តុះបណ្តាលយុវជនដែលកំពុងរត់គេចពីការកាត់ទោសរបស់កងកម្លាំង Tatmadaw ហើយភាគច្រើននៃពួកគេគឺជាសមាជិកនៃកងកម្លាំងការពារប្រជាជន (PDF)។ ប្រសិនបើនិន្នាការនេះនៅតែបន្ត នោះសង្រ្គាមតស៊ូអាចនឹងរីករាលដាលកាន់តែធំ ហើយអាចនឹងឈានទៅដល់ការលូកដៃពីសំណាក់កងកម្លាំងសន្តិសុខបរទេសសម្ងាត់។
សម្រាប់ប្រទេសថៃ «យុទ្ធភូមិភាគទី៣» បានទទួលបញ្ជាឱ្យធ្វើការរឹតបន្តឹងសន្តិសុខនៅតាមបណ្តោយព្រំដែន ជាពិសេសនៅខេត្ត Kanchanaburi និង Rayong។ ជាមួយនឹងការប្រយុទ្ធគ្នាកាន់តែខ្លាំងនៅភាគខាងជើង និងភាគពាយ័ព្យ អាជ្ញាធរថៃមានការព្រួយបារម្ភថា «ជនភៀសខ្លួនកាន់តែច្រើននៅផ្ទៃក្នុងប្រទេសអាចនឹងផ្លាស់ទីឆ្ពោះទៅកាន់តំបន់ភាគអាគ្នេយ៍ដែលស្ថិតនៅតាមព្រំដែនថៃ-មីយ៉ាន់ម៉ា»។
ផ្អែកលើគន្លងនយោបាយពិភពលោកបច្ចុប្បន្ន ប្រទេសតូចៗ និងអង្គការក្នុងតំបន់ដូចជាអាស៊ាន ត្រូវតែត្រៀមខ្លួនសម្រាប់ផលវិបាក ដែលអាចកើតចេញពីសង្រ្គាមរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន។ ផ្អែកលើស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន វាបានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា «ប្រទេសមហាអំណាចមិនចង់ចូលរួមនៅក្នុងជម្លោះដោយផ្ទាល់ទេ ក៏ប៉ុន្តែពួកគេអាចប្រើឧបករណ៍មិនមែនយោធាផ្សេងៗ (Non-military Tool) ដើម្បីធ្វើសង្គ្រាម ដែលរួមមានដូចជាការប្រើបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល និងយន្តហោះគ្មានមនុស្សបើក (Drone) ដែលនឹងអនុញ្ញាតឱ្យពួកគេអាចធ្វើសង្គ្រាមបានគ្រប់ទម្រង់ ដោយមិនចាំបាច់ប្រើប្រាស់កម្លាំងទ័ព»។
ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្នុងករណីចាំបាច់ ពួកគេអាចនឹងប្រើប្រាស់កម្លាំងទ័ពរបស់អ្នកដទៃ ដែលមិនមែនជាកម្លាំងទ័ពរបស់ពួកគេទេ។ នៅដំណាក់កាលនេះ វាអាចទៅរួចដែលថា «សង្រ្គាមរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែនដែលបានកើតឡើងអស់រយៈពេល ៤ សប្តាហ៍ហើយ អាច នឹងបញ្ចប់នៅប៉ុន្មានថ្ងៃខាងមុខទៀត ប្រសិនបើតម្រូវការសន្តិសុខរបស់ភាគីទាំង២ អាចទទួលបាននូវការធានា»។
តំបន់ត្រូវតែរៀនពីជម្លោះនេះ ហើយអាស៊ានក៏ត្រូវតែត្រៀមខ្លួនផងដែរ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងបរិយាកាសយុទ្ធសាស្ត្រដែលពោរពេញទៅដោយការផ្លាស់ប្តូរនិងការរំខាន។ ជាក់ស្តែង ជម្លោះនេះបាននិងកំពុងបង្កផល ប៉ះពាល់ដល់មនុស្សគ្រប់គ្នានៅទីនេះរួចស្រេចទៅហើយ។
បណ្តាប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍មានសំណាង ដោយសារពួកគេអាចឆ្លងកាត់ដំណាក់កាលផ្សេងៗគ្នានៃជម្លោះទាំងធំ និងតូចនៅក្នុងរយៈ ពេល ៥ទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ។ នៅពេលឥឡូវនេះ ពួកគេទាំងអស់កំពុងរស់នៅក្រោមដំបូលតែមួយ ប្រកបដោយភាពរីករាយនិងភាពសុខសាន្ត។
គួររំលឹកផងដែរថា «តំបន់នេះគឺជាតំបន់ចម្រុះបំផុតរបស់ពិភពលោក ក្នុងន័យសេដ្ឋកិច្ច, នយោបាយប្រវត្តិសាស្ត្រ និងសាសនា ហើយវាក៏ជាកន្លែងដែលមានអ្នកកាន់សាសនាឥស្លាម, សាសនាព្រះពុទ្ធ និងសាសនាគ្រឹស្តច្រើនជាងគេក្នុងពិភពលោកផងដែរ»។ «ភាពចម្រុះនេះគឺជាទ្រព្យសម្បត្តិដ៏អស្ចារ្យមួយ ដោយសារវាបានអនុញ្ញាតឱ្យប្រទេសទាំងអស់រៀនពីគ្នាទៅវិញទៅមកនិងអាចរួមរស់ជាមួយគ្នាបាន»។
មធ្យោបាយដ៏ល្អបំផុតក្នុងការទប់ស្កាត់សង្គ្រាមដោយប្រើកូនអុក នៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាគឺ «ការធានាឱ្យបានថា ចំណុចកុងសង់ស៊ីសទាំង ៥ (5PC) ចំណុចរបស់អាស៊ាន នឹងត្រូវបានអនុវត្តដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យរបបយោធាអាចវិលមកកាន់គ្រួសារអាស៊ានវិញ»។
ការសន្ទនាប្រកបដោយបរិយាប័ន្នជាមួយគ្រប់ភាគីទាំងអស់ នឹងត្រូវការចំណាយពេលយូរ ដោយសារតែជំហរដ៏រឹងទទឹងរបស់ក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋបាលរដ្ឋ (SAC) និងក្រុមតស៊ូ។ ដោយផ្អែកលើវិបត្តិសុខភាព និងសេដ្ឋកិច្ចបច្ចុប្បន្ន គេសង្ឃឹមថា «សកម្មភាពអរិភាពមួយចំនួន អាចនឹងត្រូវបានកាត់បន្ថយនៅក្នុងអំឡុងពិធីបុណ្យ Thingyan (ឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីរបស់មីយ៉ាន់ម៉ា) ដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យមានការផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ទៅកាន់តំបន់ដែល
រងផលប៉ះពាល់»។
«មីយ៉ានម៉ាមិនគួរទុកឱ្យនៅឯកោទៀតទេ បើទោះជារបបនេះមានភាពឃោរឃៅក៏ដោយ»។ ចាប់តាំងពីខែកុម្ភៈឆ្នាំមុន ក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋបាលរដ្ឋ (SAC) បានប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋយ៉ាងសាហាវលើប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ា ហើយទាំងសហគមន៍អន្តរជាតិនិងអាស៊ានបានថ្កោលទោសរបបនេះ ហើយលោកខាងលិចថែមទាំងបានដាក់ទណ្ឌកម្មគោលដៅលើមេដឹកនាំសំខាន់ៗរបស់មីយ៉ាន់ម៉ា ក៏ដូចជាក្រុមហ៊ុនគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋទៀតផង។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ តាមរយៈការបន្តទុករបបយោធាស្ថិតនៅឯកោ វាមានហានិភ័យខ្ពស់ណាស់ ដែលមហាអំណាចខាងក្រៅមួយចំនួនអាចនឹងទាញយកប្រយោជន៍ពីស្ថានការណ៍ក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ហើយសម្រាប់រយៈពេលវែង កងកម្លាំងប្រឆាំងអាចនឹងត្រូវបានគេអូសទាញ ហើយស្ថានភាពនៅមីយ៉ាន់ម៉ាអាចនឹងវិវឌ្ឍទៅរកស្ថានភាពដូចនៅអ៊ុយក្រែន, អាហ្វហ្គានីស្ថាន, ស៊ីរី និងលីប៊ី។
អាស៊ានត្រូវតែប្រើប្រាស់គ្រប់មធ្យោបាយដែលមាន ដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូលឱ្យមីយ៉ាន់ម៉ាអនុវត្តចំណុចកុងសង់ស៊ីសទាំង ៥ ចំណុច ហើយដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ប្រាក់ សុខុន គឺជាការចាប់ផ្តើមដ៏ល្អ។ ផ្អែកលើស្ថានការណ៍សេដ្ឋកិច្ចដ៏អាក្រក់ដែលពិភពលោកកំពុងជួបប្រទះដោយសារសង្គ្រាម រុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ានឹងរងផលប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងបំផុត។
ប្រសិនបើរបបនេះ អនុវត្តតាមផែនការសន្តិភាពរបស់អាស៊ានឱ្យបានកាន់តែឆាប់រហ័ស នោះរបបយោធាក៏នឹងមានឱកាសកាន់តែច្រើន ក្នុងការវិលត្រឡប់មកកាន់គ្រួសារអាស៊ានវិញ ក៏ដូចជាការវិលត្រឡប់ទៅរកភាពប្រក្រតីវិញ។ Kavi Chongkittavorn/Bangkok Post
