វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចដើរថយក្រោយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ទំនងជាប៉ះពាល់ដល់តំបន់អាស៊ី ហើយទាំងនេះគឺជាប្រទេសដែលងាយរងគ្រោះបំផុត
ផ្នែកមួយនៃប្រទេសសិង្ហបុរី
សេដ្ធវិទូបានព្រមានថា តំបន់អាស៊ីនឹងមិនអាចគេចផុតពីគ្រោះថ្នាក់បានទេ ប្រសិនបើសហរដ្ឋអាមេរិកធ្លាក់ចូលទៅក្នុងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចដើរថយក្រោយ (Recession) ប៉ុន្តែប្រទេសមួយចំនួននៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍នឹងរងគ្រោះធ្ងន់ធ្ងរជាងប្រទេសដទៃៗផ្សេងទៀត។ សង្គ្រាមប្រទាញប្រទង់គ្នារវាងអតិផរណានិងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចដើរថយក្រោយនៅសហរដ្ឋអាមេរិក នៅតែបន្តមាន ខណៈពេលដែលធនាគារកណ្តាលអាមេរិកបន្តរក្សាជំហរមិនច្បាស់លាស់របស់ខ្លួនក្នុងការដំឡើងអត្រាការប្រាក់ដដែល។
សហរដ្ឋអាមេរិកបានរាយការណ៍រួចមកហើយអំពីកំណើនអវិជ្ជមាន ២ ត្រីមាសជាប់ៗគ្នានៅក្នុង ២ ត្រីមាសដំបូងនៃ ឆ្នាំ ២០២២ នេះ ជាអ្វីដែលអ្នកខ្លះបានហៅថា ជាវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចដើរថយក្រោយបែប «បច្ចេកទេស» ឬ Technical Resession។ ទោះជាយ៉ាងណា មានការឯកភាពគ្នាតិចតួចប៉ុណ្ណោះអំពីពេលវេលាដែលវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចដើរថយក្រោយពេញទំហឹង អាចនឹងកើតមានឡើង។
អ្នកសេដ្ឋកិច្ចបានប្រាប់ CNBC ថាប្រទេសសិង្ហបុរីនិងថៃ ទំនងជាអ្នករងគ្រោះមុនគេ ប្រសិនបើសហរដ្ឋអាមេរិកឈានទៅរកវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចដើរថយក្រោយមែននោះ។ លោក Chua Hak Bin សេដ្ឋវិទូជាន់ខ្ពស់នៅធនាគារ Maybank បាននិយាយថា សិង្ហបុរីជាប្រទេសដែល «ងាយរងគ្រោះជាងគេ» ពីវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចដើរថយក្រោយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក បើប្រៀបធៀបជាមួយដៃគូរបស់ខ្លួនក្នុងតំបន់ ដោយសារតែសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសនេះ «ពឹងផ្អែកយ៉ាងខ្លាំងទៅលើសហរដ្ឋអាមេរិក»។ លោកបាននិយាយថា «ខ្ញុំសង្ស័យថាសិង្ហបុរីនឹងក្លាយជាប្រទេសដែលរងផលប៉ះពាល់មុនគេ ដោយសារតែប្រទេសនេះពឹងផ្អែកខ្លាំងលើការនាំចេញបូករួមនិងសេដ្ឋកិច្ចដែលមានទំហំតូច និងមានលក្ខណៈបើកចំហរបស់ខ្លួន»។
លោកស្រី Selina Ling ប្រធានសេដ្ឋវិទូនៅធនាគារ OCBC បានយល់ស្របនឹងការវិភាគនោះ។ លោកស្រីបាននិយាយថា «បើក្រឡេកមើលមួយភ្លែតខ្ញុំនឹងដាក់ការសង្ស័យថា បណ្ដាប្រទេសនៅអាស៊ីដែលមានសេដ្ឋកិច្ចបើកចំហ និងដែលពឹងផ្អែកកាន់តែច្រើនលើការធ្វើពាណិជ្ជកម្មដូចជាសិង្ហបុរី កោះតៃវ៉ាន់ និងកូរ៉េខាងត្បូង ហើយប្រហែលជាប្រទេសថៃផង អាចនឹងក្លាយជាអ្នករងគ្រោះ»។
ធនាគារ Maybank បាននិយាយនៅក្នុងរបាយការណ៍មួយកាលពីចុងខែសីហាថា កំណើន GDP របស់សិង្ហបុរីបាន «ជាប់ទាក់ទងគ្នាច្រើនជាប្រវត្តិសាស្ត្រ» ជាមួយនឹងវដ្តធុរកិច្ចរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដោយសារតែសេដ្ឋកិច្ចដែលពឹងផ្អែកលើការនាំចេញរបស់ខ្លួន។ លោក Chua បានពន្យល់ថា ប្រទេសសិង្ហបុរីមិនមានទីផ្សារក្នុងស្រុកច្រើននោះទេ ហើយប្រទេសនេះពឹងផ្អែកយ៉ាងខ្លាំងទៅលើសេវាកម្មពាណិជ្ជកម្មដើម្បីបម្រើដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន ដែលរួមមានទាំងសកម្មភាពដឹកជញ្ជូន និងប្រតិបត្តិការលើកដាក់ទំនិញ។
បើយោងតាមធនាគារពិភពលោក សមាមាត្រពាណិជ្ជកម្មធៀបនឹង GDP របស់សិង្ហបុរី សម្រាប់ឆ្នាំ 2021 មានទំហំដល់ទៅ 338%។ ទំហំនៃសមាមាត្រពាណិជ្ជកម្មធៀបនឹង GDP គឺជាសូចនាករមួយក្នុងការវាស់វែងអំពីកម្រិតនៃភាពបើកចំហរបស់សេដ្ឋកិច្ចប្រទេសមួយចំពោះពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ។
លោក Chua បាននិយាយថា «ទំនាក់ទំនងទៅវិញទៅមក និងការពឹងផ្អែកលើតម្រូវការពីខាងក្រៅរបស់សិង្ហបុរី គឺមានកម្រិតខ្ពស់ណាស់»។ លោកបានបន្ថែមថា ប្រសិនបើសហរដ្ឋអាមេរិកធ្លាក់ចូលទៅក្នុងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចដើរថយក្រោយមែននោះ «ផលវិបាកពីការពឹងផ្អែក និងបុព្វហេតុរបស់វា» នឹងប៉ះពាល់ដល់ប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចផ្តោតកាន់តែច្រើនទៅលើការនាំចេញ។
លោក Irvin Seah សេដ្ឋវិទូជាន់ខ្ពស់មកពីស្ថាប័ន DBS Group Research បានប្រាប់ CNBC ថា ប្រទេសសិង្ហបុរីមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយពិភពលោកទាំងមូល ហើយ «រលកនៃវិបត្តិដ៏ធំ» នៅក្នុងប្រទេសណាមួយ នឹងពិតជាបង្កផលប៉ះពាល់ដល់ប្រទេសនេះទាំងមូល។ ទោះជាយ៉ាងណា លោកមិនរំពឹងទេថា ប្រទេសសិង្ហបុរីនឹងធ្លាក់ចូលទៅក្នុងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចនៅឆ្នាំនេះ ឬនៅឆ្នាំក្រោយ។
របាយការណ៍របស់ធនាគារ Maybank បាននិយាយថា ប្រសិនបើសហរដ្ឋអាមេរិកឈានទៅរកវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចដើរថយក្រោយមែននោះ ផលប៉ះពាល់របស់វាគឺ «ទំនងជាមិនធ្ងន់ធ្ងរពេកនោះទេ»។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោក Chua បាននិយាយថា សហរដ្ឋអាមេរិកអាចប្រឈមមុខនឹងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចដើរថយក្រោយ «ដែលអូសបន្លាយពេលយូរ» និងថាតើសិង្ហបុរីក៏កំពុងឆ្ពោះទៅរកវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចដើរថយក្រោយ ដែលអូសបន្លាយយូរដែរឬយ៉ាងណានោះ គឺវានឹងអាស្រ័យលើការបើកចំហព្រំដែនពីកូវីដ-១៩ ឡើងវិញពីសំណាក់ប្រទេសចិន ព្រោះប្រទេសនេះគឺជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំបំផុតរបស់សិង្ហបុរី។
សិង្ហបុរីគឺជាប្រទេសដែលនាំចេញគ្រឿងម៉ាស៊ីននិងឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិចធំមួយ ប៉ុន្តែទិន្នផលនៅក្នុងចង្កោមអេឡិចត្រូនិចរបស់ប្រទេសនេះបានធ្លាក់ចុះ ៦,៤% កាលពីខែកក្កដា បើធៀបនឹងឆ្នាំមុន នេះបើតាមទិន្នន័យពីក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចរបស់សិង្ហបុរី។
ទីភ្នាក់ងារ EDB ដែលស្ថិតក្រោមក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និងឧស្សាហកម្មរបស់សិង្ហបុរីបាននិយាយថា ទិន្នផលនៅក្នុងវិស័យសឺមីកុងឌុចទ័រ (Semiconductor) បានធ្លាក់ចុះចំនួន ៤,១% ខណៈពេលដែលការនាំចេញគ្រឿងបង្គុំ និងសមាសធាតុអេឡិចត្រូនិចផ្សេងទៀត បានធ្លាក់ចុះ ១៩,៧% ដោយសារតែ «ការបញ្ជាទិញដែលនាំចេញពីប្រទេសចិននិងកូរ៉េខាងត្បូង មានកម្រិតទាប» ។
លោក Chua បាននិយាយដោយសំដៅទៅលើអាស៊ានថា «ចិនជាទីផ្សារនាំចេញដ៍ធំបំផុតសម្រាប់ប្រទេសអាស៊ានជាច្រើន… ប៉ុន្តែការនាំចេញទៅកាន់ប្រទេសចិនមានកម្រិតតិចតួចខ្លាំង។ ដោយសារតែសិង្ហបុរីពឹងផ្អែកខ្លាំងលើការនាំចេញ នោះប្រទេសនេះនឹងយល់អារម្មណ៍មួយនេះ»។
អ្នកសេដ្ឋកិច្ចបាននិយាយថា គោលនយោបាយ Zero-Covid របស់ចិនក៏បានរារាំងដល់ការស្ទុះងើបឡើងវិញនៃវិស័យទេសចរណ៍របស់ប្រទេសសិង្ហបុរីផងដែរ ដោយគិតចាប់តាំងពីជំងឺរាតត្បាតកើតមានមកម្ល៉េះ។
នៅមុនពេលមានជំងឺរាតត្បាត ប្រជាជនចិនប្រមាណ ៣,៦ លាននាក់បានទៅទស្សនាប្រទេសសិង្ហបុរីក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ ដែលស្មើនឹង ១៣% នៃចំនួនភ្ញៀវទេសចរសរុប នេះបើយោងតាមទិន្នន័យពីក្រុមប្រឹក្សា ទេសចរណ៍របស់ប្រទេសសិង្ហបុរី។ ទោះជាយ៉ាងណា នៅចន្លោះខែមករា និងខែធ្នូឆ្នាំមុន សិង្ហបុរីទទួលបានអ្នកទេសចរត្រឹមតែ ៨៨ ០០០ នាក់ប៉ុណ្ណោះ។ លោក Chua បាន និយាយថា «ប្រសិនបើអ្នកមើលពីការមកដល់នៃភ្ញៀវទេសចរ គឺវានៅតែតិចជាង ១/៣ នៃចំនួនភ្ញៀវកាលពីអំឡុងជំងឺរាតត្បាតដដែល ពោលគឺអ្នកទេសចរជនជាតិចិននៅតែបន្តអវត្តមាននៅឡើយ»។
លោក Seah ដែលជាសេដ្ឋវិទូមកពីធនាគារDBS បាននិយាយថា លោកមិន «បន្ទាបលទ្ធភាព» នៃការធ្លាក់ចុះកំណើនដែលសិង្ហបុរីនឹងជួបប្រទះនោះទេ ដែលយ៉ាងហោចណាស់ក៏ក្នុងទំហំ ២៥% ពីមួយត្រីមាសទៅមួយត្រីមាសដែរ។ លោកបានបន្ថែមថា ទោះយ៉ាងណាលក្ខខណ្ឌសេដ្ឋកិច្ចរបស់សិង្ហបុរីកំពុងមានភាពប្រក្រតីឡើងវិញជាបណ្ដើរៗហើយ។ លោកបាននិយាយថា «សព្វថ្ងៃនេះ យើងពិតជាមានកំណើនរឹងមាំជាងមុន បើធៀបនឹងអំឡុងពេលកើតមានវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុពិភពលោក»។
អ្នកសេដ្ឋកិច្ចបានព្យាករណ៍ថា ប្រទេសថៃក៏នឹងក្លាយជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសដំបូងគេ ដែលរងផលប៉ះពាល់ផងដែរ ប្រសិនបើសហរដ្ឋអាមេរិកធ្លាក់ចូលទៅក្នុងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចដើរថយក្រោយ។
ប្រទេសថៃពឹងផ្អែកខ្លាំងលើវិស័យទេសចរណ៍សម្រាប់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន។ នៅមុនពេលកើតមានជំងឺរាតត្បាត ការចំណាយរបស់ភ្ញៀវទេសចរនៅថៃ មានទំហំប្រហែល ១១% នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់ប្រទេសនេះក្នុងឆ្នាំ ២០១៩។ បើយោងតាមទិន្នន័យរបស់ធនាគារពិភពលោក ប្រទេសថៃបានស្វាគមន៍ភ្ញៀវទេសចរជិត ៤០ លាននាក់នៅឆ្នាំនោះ ហើយទទួលបានប្រាក់ចំណូលជាង ៦០ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។
បើយោងតាម Reuters មានអ្នកទេសចរបរទេសត្រឹមតែ ៤២៨ ០០០ នាក់ប៉ុណ្ណោះដែលបានមកទស្សនាប្រទេសថៃក្នុងឆ្នាំ ២០២១ ហើយសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសនេះបានកើនឡើងត្រឹមតែ ១,៥% ប៉ុណ្ណោះ ដែលវាជាកំណើនមួយដ៏ទាបបំផុតនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។
បើតាមលោក Chua ប្រទេសថៃអាចនឹងធ្លាក់ចូលទៅក្នុងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចដើរថយក្រោយ បន្ទាប់ពីសិង្ហបុរី។ លោកបានបន្ថែមថា ទោះជាយ៉ាងណា «ចំណុចស្លាប់រស់» គឺស្ថិតនៅលើកាលបរិច្ឆេទក្នុងការបើកឡើងវិញរបស់ប្រទេសចិន ពោលគឺវាជាអ្វីដែលអាចកំណត់បានថា តើសេដ្ឋកិច្ចរបស់ថៃអាចនឹងត្រឡប់មកវិញ «យ៉ាងពេញបន្ទុក» ឬយ៉ាងណា។
លោក Seah ដែលមកពីធនាគារ DBS Bank បាននិយាយថា ភ្ញៀវទេសចរចិនមិនបានវិលត្រឡប់ទៅប្រទេសថៃវិញទេ ហើយវាបានធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសនេះស្ថិតក្នុង «ស្ថានភាពកាន់តែមិនច្បាស់លាស់»។ លោកបាននិយាយថា «ដរាបណាភ្ញៀវទេសចរចិនមិនវិលត្រឡប់មកវិញទេ នោះប្រទេសថៃនឹងបន្តជួបបញ្ហា។ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ថៃកំពុងមានភាពទន់ខ្សោយ, អតិផរណាឡើងខ្ពស់ ហើយប្រាក់បាតថៃកំពុងស្ថិតនៅក្រោមសម្ពាធ»។ ប្រាក់បាតថៃបច្ចុប្បន្នកំពុងធ្លាក់ថ្លៃ នៅរវាងប្រហែល ៣៦ បាតក្នុងមួយដុល្លារអាមេរិក និងបានធ្លាក់ចុះប្រមាណ ២០% បើធៀបនឹងកាលពី ៣ ឆ្នាំមុន ពោលគឺកាលពីមុនមានជំងឺរាតត្បាត។
បើយោងតាមទិន្នន័យរបស់ស្ថាប័ន Refinitiv អត្រាអតិផរណារបស់ប្រទេសថៃបានឡើងដល់កម្រិតខ្ពស់បំផុតមិនធ្លាប់មានក្នុងរយៈពេល ១៤ ឆ្នាំ ពោលគឺកើនដល់ ៧,៦៦% កាលពីខែមិថុនា។ ធនាគារកណ្តាលរបស់ថៃបានដំឡើងអត្រាការប្រាក់តែម្តងគត់ គិតមកទល់ពេលនេះ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៨ មក។
លោក Chua ដែលមកពីធនាគារ Maybank បាននិយាយថា «អតិផរណាសរុប (Headline Inflation) នៅក្នុងប្រទេសថៃគឺស្ថិតក្នុងកម្រិតមួយខ្ពស់ណាស់ ប៉ុន្តែកម្រិតនៃអតិផរណាស្នូល (Core Inflation) គឺនៅមិនទាន់ខ្ពស់ទេ ពោលបើគិតពីការពាក់ព័ន្ធគ្នាទៅវិញទៅមក គឺមិនខ្ពស់នោះទេ។ ពិតណាស់ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ថៃមានភាពទន់ខ្សោយខ្លាំង ដូច្នេះពួកគេមិនមានអារម្មណ៍ថា ត្រូវមានភាពបន្ទាន់ណាមួយក្នុងការរឹតបន្តឹងឱ្យបានខ្លាំងក្លានោះទេ»។
លោក Chua បានចង្អុលបង្ហាញថាឥណ្ឌូណេស៊ីនិងហ្វីលីពីនទំនងជានឹងទទួលរងផលប៉ះពាល់តិចជាងពីការធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ចរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដោយសារតែពួកគេ «មានសេដ្ឋកិច្ចដែលផ្ដោតលើតម្រូវការក្នុងស្រុក»។ របាយការណ៍របស់ធនាគារ Maybank បាននិយាយថា «ឥណ្ឌូណេស៊ីនិងហ្វីលីពីនមានការការពារកាន់តែច្រើន ពីការធ្លាក់ចុះនៃតម្រូវការពីខាងក្រៅ និងការធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ចរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកដោយសារសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសទាំង ២ នៅតែបន្តកើនឡើង សូម្បីតែនៅអំឡុងឆ្នាំ ២០០៨-០៩ ដែលវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុពិភពលោកកើតឡើងក៏ដោយ»។
យោងតាមទិន្នន័យពីធនាគារពិភពលោក កំណើនផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបក្នុងប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីនិងហ្វីលីពីនមានកម្រិតមួយខ្ពស់ បើធៀបនឹងសិង្ហបុរីនិងថៃ ក្នុងអំឡុងវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុពិភពលោកក្នុងឆ្នាំ ២០០៨ ដល់ឆ្នាំ ២០០៩៕
CNBC
