ការមមីមមើធ្លាក់ក្នុងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចសកលដោយពុំដឹងខ្លួន

ការមមីមមើធ្លាក់ក្នុងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចសកលដោយពុំដឹងខ្លួន

មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ (IMF) និងធនាគារពិភពលោក (World Bank) បានជួបប្រជុំគ្នានៅរដូវផ្ការីកនៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោននៅក្នុងខែនេះ ចំពេលមានការព្រួយបារម្ភកាន់តែខ្លាំងឡើងៗអំពីការធ្លាក់ក្នុងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចនៅទូទាំងពិភពលោកដែលជាបញ្ហាដែលបានបន្តអូសបន្លាយ និងបន្ទាប់ពីមានរបាយការណ៍ជាបន្តបន្ទាប់ដែលបានព្យាករណ៍ថា «កំណើនសេដ្ឋកិច្ចសកលនឹងបន្តថមថយ»។

នៅដើមខែមេសា របាយការណ៍មួយរបស់ធនាគារពិភពលោកបានព្យាករណ៍ថា «កំណើន GDP សកលនឹងធ្លាក់ចុះក្រោម ២% នៅឆ្នាំនេះ ហើយនឹងកើនឡើងដល់ ៣% នៅ ឆ្នាំ២០២៤ នៅមុនពេលធ្លាក់ចុះខ្សោយទៅៗដល់ចំនួន ២,២% នៅត្រឹមឆ្នាំ ២០៣០ ពោលគឺជាការធ្លាក់ចុះយ៉ាងគំហ៊ុកពីអត្រាជាមធ្យម ៣,៥% នៅទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ២០០០»។ ធនាគារនេះក៏បានប្រមើលមើលឃើញផងដែរនូវ «រយៈពេលនៃការចុះខ្សោយនៅក្នុងសភាពអូសបន្លាយសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចសកល» នៅក្រោយការធ្លាក់ចុះកាន់តែខ្លាំងនៅក្នុងការវិនិយោគនិងផលិតភាព។

ចក្ខុវិស័យសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកថ្មីបំផុតរបស់ IMF ក៏បានព្រមានផងដែរអំពីកំណើនទាបជាប្រវត្តិសាស្ត្រ, ការកើនឡើងនៃហានិភ័យហិរញ្ញវត្ថុ និងការងើបឡើងវិញនៃសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងត្រដាបត្រដួសនៅពេលខាងមុខ។ រលកនៃវិធានការរឹតបន្តឹងរូបិយវត្ថុនៅពេលបច្ចុប្បន្ន បានធ្វើឱ្យអតិផរណាធ្លាក់ចុះ តែវាបានធ្វើឱ្យអចលនាទ្រព្យកើនឡើងតម្លៃយ៉ាងគំហ៊ុកដែលបាននាំមកនូវហានិភ័យនៃអត្រាការប្រាក់ដែលនឹងធ្វើឱ្យកូនបំណុល និងបណ្តាស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុ ដែលមានភាពផុយស្រួយ ក្លាយជាជនរងគ្រោះ។

នៅក្នុងសេណារីយ៉ូដ៏ធ្ងន់ធ្ងរមួយ (ប៉ុន្តែមានលក្ខណៈសមហេតុផល) ដែលអ្នកសសេររបាយការណ៍បានរកឃើញគឺ «អត្រាការប្រាក់កាន់តែខ្ពស់ និងវិបត្តិផ្គត់ផ្គង់ឥណទាននឹងទាញទម្លាក់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចសកលរហូតដល់ ១% នៅឆ្នាំនេះ»។ ការព្យាកររបស់អង្គការ OECD មានលក្ខណៈទុទ្ទិដ្ឋិនិយមជាងការព្យាកររបស់ IMF បន្តិច ដោយក្នុងនោះ ស្ថាប័ននេះបានព្យាករថា «សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកនឹងមានចំនួន ២,៦% នៅឆ្នាំនេះ និងចំនួន ២,៩% នៅឆ្នាំ ២០២៤ ដែលភាគច្រើនគឺដោយសារតែការងើបឡើងវិញនៃសេដ្ឋកិច្ចរបស់ចិននិងឥណ្ឌា នៅក្រោយការរីករាលដាលនៃវីរុស ដែលជាហេតុជួយប៉ះប៉ូវដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចដ៏យឺតនៅអាមេរិក, អឺរ៉ុប និងជប៉ុន»។

ដោយសារតែការកើនឡើងនៃភាពតានតឹងនៅក្នុងការប្រកួតប្រជែងរវាងចិននិងអាមេរិក អតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុអាមេរិក លោក Lawrence Summers បានលើកឡើងថា «ឱកាសនៃការធ្លាក់ចុះក្នុងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចនៅអាមេរិកមានចំនួនរហូតដល់ ៧០%»។ នៅពេលដែលធនាគារកណ្តាលអាមេរិកនិងធនាគារកណ្តាលអឺរ៉ុបចាប់ផ្តើមដំឡើងអត្រាការប្រាក់កាលពីឆ្នាំមុន បណ្តាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍបានសម្តែងនូវការព្រួយបារម្ភអំពីផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានចំពោះសេដ្ឋកិច្ចសកល ដែលកើតចេញពីគោលនយោបាយរឹតបន្តឹងរូបិយវត្ថុ និងការកើនឡើងនៃតម្លៃប្រាក់ដុល្លារ។

ការធ្លាក់ចុះនៃសេដ្ឋកិច្ចនៅពេលបច្ចុប្បន្ន បូករួមនឹងបញ្ហានៅក្នុងខ្សែច្រវ៉ាក់ផ្គត់ផ្គង់សកល បានបង្កើនក្តីកង្វល់ទាំងនោះ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ នៅខែមីនា បន្ទាប់ពីរយៈពេលជាច្រើនខែនៃការអនុវត្តគោលនយោបាយកាត់បន្ថយសាច់ប្រាក់នៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ច (Quantitative Tightening) ធនាគារកណ្តាលអាមេរិកបានបញ្ចេញប្រាក់ ៣០០ ពាន់លានដុល្លារក្នុងទម្រង់ជាសាច់ប្រាក់ងាយស្រួល ទៅក្នុងបណ្តាធនាគារដែលខ្វះខាតសាច់ប្រាក់ ដើម្បីបង្កើនទំនុកចិត្តលើប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុ នៅក្រោយការដួលរលំនៃធនាគារ Silicon Valley Bank។

សូមអាន ការប្រើប្រាស់ប្រាក់ដុល្លារជាអាវុធ នឹងធ្វើឱ្យ IMF របស់អាស៊ីមានភាពកាន់តែទាក់ទាញ

ទង្វើនេះបានធ្វើឱ្យទីផ្សារមូលធនមានការសង្ស័យថា «ធនាគារកណ្តាលអាចនឹងងាកទៅរកគោលនយោបាយបញ្ចេញសាច់ប្រាក់ (Quantitative Easing)ជំនួសវិញ នៅពេលឆាប់ៗ ហើយអាចនឹងបន្ធូរបន្ថយគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុ ដើម្បីរក្សាស្ថិរភាពហិរញ្ញវត្ថុក្នុងស្រុក»។

ប៉ុន្តែគោលនយោបាយ QE គឺជាអាវុធមុខពីរ។ ចាប់ពីវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុសកលឆ្នាំ ២០០៨ មក គោលនយោបាយសារពើពន្ធនិងគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុដ៏ធូររលុងរបស់បណ្តាប្រទេស G7 បាននាំមកនូវស្ថិរភាពច្រើនគួរសមសម្រាប់បណ្តាប្រទេសអភិវឌ្ឍអស់រយៈពេលជាង ១ ទសវត្សរ៍។

ប៉ុន្តែគោលនយោបាយនេះក៏បាននាំមកនូវអត្រាការប្រាក់ដុល (Nominal Interest Rates) ក្បែរអវិជ្ជមាន និងកម្រិតបំណុលកាន់តែខ្ពស់ដែលបង្កឱ្យមានការកើនឡើងនៃតម្លៃអចលនទ្រព្យ និងការជំរុញឱ្យបណ្តាវិនិយោគិនបោះបង់ចោលការវិនិយោគរយៈពេលវែង ដោយជំនួសមកវិញនូវការស្វែងរកផលចំណេញរយៈពេលខ្លី។

បន្ថែមពីលើចរន្តទាំងនេះ ការបង្កើនរូបិយវត្ថុទ្រង់ទ្រាយធំនៅក្រោយវិបត្តិឆ្នាំ ២០០៩ បាននាំមកនូវការប្តូរផ្លាស់រចនាសម្ព័ន្ធនៅក្នុងប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុសកល។

ទី១ «វាបានផ្លាស់ប្តូរសមាសភាពនៃទ្រព្យសកម្ម (Asset) និងបំណុល (Liability) នៅក្នុងតារាងតុល្យការរបស់បណ្តាធនាគារកណ្តាល, ធនាគារពាណិជ្ជនិងអន្តរការីហិរញ្ញវត្ថុដែលមិនមែនធនាគារ (Non-bank Financial Intermediaries – NBFIs) ដូចជាមូលនិធិសោធននិវត្តន៍ជាដើម»។

យោងតាមក្រុមប្រឹក្សាស្ថិរភាពហិរញ្ញវត្ថុ (Financial Stability Board) ចំណែកនៃទ្រព្យសកម្មផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុសកលរបស់បណ្តាប្រទេស G7 បានធ្លាក់ចុះពីចំនួន ៧៥% នៅឆ្នាំ ២០០៨ មកនៅត្រឹម ៦២% នៅឆ្នាំ២០២០ ដែលជាការឆ្លុះបញ្ចាំងនូវការកើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័សរបស់សមាជិកផ្សេងទៀតនៃក្រុមប្រទេស G20 (ឬក្រុម G13)។

ទី២ «ទសវត្សរ៍នៃការដាក់ចេញគោលនយោបាយ QE បាននាំមកនូវការពង្រីកតារាងតុល្យការរបស់បណ្តាធនាគារកណ្តាលយ៉ាងគំហ៊ុក»។ ទ្រព្យសកម្មរបស់បណ្តាធនាគារកណ្តាល G7 បានកើនឡើងជាង ៣ ដង ពោលគឺកើនឡើងពីចំនួន ៥,៧ ទ្រីលានដុល្លារនៅឆ្នាំ២០០៨ ដល់ចំនួន ២៣,៥ ទ្រីលានដុល្លារនៅឆ្នាំ ២០២០។

ដោយឡែក បណ្តាធនាគារកណ្តាលនៃក្រុម G13 ដែលមិនអាចអនុវត្តគោលនយោបាយ QE ផ្ទាល់ខ្លួន ក៏បានពង្រីកតារាងតុល្យការរបស់ពួកគេពីចំនួន ៦,៧ ទ្រីលានដុល្លារដល់ចំនួន ១៦,២ ទ្រីលានដុល្លារផងដែរក្នុងរយៈពេលដូចគ្នា ដែលភាគច្រើនគឺដោយសារតែការកើនឡើងនៃទុនបម្រុងបរទេសរបស់ពួកគេ។

ទី៣ «ការកែទម្រង់ហិរញ្ញវត្ថុក្រោយឆ្នាំ 2008 បានលើកទឹកចិត្តឱ្យបណ្តាធនាគារនានាចូលរួមនៅក្នុងនិយ័តកម្មទិញលក់ភាគហ៊ុន (Regulatory Arbitrage)»។ ជាលទ្ធផល ចំណែកនៃទ្រព្យសម្បត្តិហិរញ្ញវត្ថុសរុបរបស់ G20 ដែលកាន់កាប់ដោយ NBFIs បានកើនឡើងពីចំនួន ៤២% នៅឆ្នាំ ២០០៨ ដល់ចំនួន ៤៧% នៅឆ្នាំ ២០២០។

ទី៤ «កម្លាំងវិនិយោគអន្តរជាតិដុល (Net International Investment Position – NIIP) របស់អាមេរិក (ភាពខុសគ្នារវាងទ្រព្យសម្បត្តិបរទេសដែលមានពលរដ្ឋអាមេរិកជាម្ចាស់ និងទ្រព្យសម្បត្តិរបស់អាមេរិកដែលមានម្ចាស់ជានីតិបុគ្គលបរទេស) បានធ្លាក់ស្រុតចុះយ៉ាងខ្លាំង»។ នៅត្រឹមឆ្នាំ ២០២០ អាមេរិកបានជំពាក់ប្រាក់ពិភពលោកចំនួន ១៤,៧ ទ្រីលានដុល្លារដែលមានចំនួនច្រើនជាងពិភពលោកជំពាក់ប្រាក់អាមេរិក។

ទន្ទឹមនឹងនោះដែរ បណ្តាប្រទេសអ្នកមានបានបន្តបង្កើនការខ្ចីប្រាក់ពីបណ្តាប្រទេសដែល មិនមែន G7។ ជាលទ្ធផល ឱនភាព NIIP របស់ G7 បានរីកធំយ៉ាងគំហ៊ុក ពីចំនួន ១,៧ ទ្រីលានដុល្លារ ដល់ចំនួន ៩ ទ្រីលាន ដុល្លារ។ បញ្ហានេះបានបង្កើតឱ្យមានប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុមួយដែលគ្មានស្ថិរភាពដែលបណ្តាប្រទេស G7 នៅតែបន្តគ្រប់គ្រងលើគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុសកល បើទោះបីជាពួកគេកំពុងជាប់ជំពាក់បំណុលពិភពលោកយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរក៏ដោយ។

ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចដែលបានដាក់លើប្រទេសរុស្ស៊ីដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការឈ្លានពាននៅអ៊ុយក្រែន បាននាំមកនូវការប្រើប្រាស់រូបិយវត្ថុបម្រុងរបស់បណ្តាប្រទេស G7 ជាអាវុធ ដែលជាហេតុជំរុញឱ្យបណ្តាប្រទេសផ្សេងៗស្វែងរកវិធីក្នុងការបង្កើនភាពធន់របស់ពួកគេ តាមរយៈការធ្វើបដិ-ដុល្លារូបនីយកម្ម និងការស្វែងរកប្រព័ន្ថទូទាត់ និងប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មផ្សេងមកជំនួស។

ការរីករាលដាលនៃវីរុសកូវីដ-១៩ គួបផ្សំនឹងសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែនបានធ្វើឱ្យប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុសកលធ្លាក់ចុះកាន់តែអាក្រក់។ ស្រដៀងគ្នានេះដែរ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋាភិបាលនានា ក្នុងការសម្រេចឱ្យបាននូវសន្តិសុខសេដ្ឋកិច្ច តាមរយៈការបង្កើនស្វ័យភាពឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់ បានជួយជំរុញល្បឿនបដិ-សកលភាវូបនីយកម្មនៅក្នុងវិស័យថាមពល, ស្បៀងអាហារ និងទីផ្សារបច្ចេកវិទ្យា ដែលជាហេតុជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានលើកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងជាអន្តរជាតិ ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ។

ភាពខុសគ្នារវាងវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុបច្ចុប្បន្ន និងវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុឆ្នាំ ២០០៧ គឺថា «នៅពេលនោះ ក្រុមប្រទេស G20 បានខិតខំទាញពិភពលោកចេញពីវិបត្តិ»។ តួយ៉ាង ចិនបានបញ្ចេញកញ្ចប់សង្គ្រោះសេដ្ឋកិច្ចដែលមានទំហំគិតជាទឹកប្រាក់ ៤ ទ្រីលានយ័ន (៥៨៦,៧ ពាន់លានដុល្លារ) ដែលជាចំនួនច្រើនជាងគេក្នុងពិភពលោក នៅពេលនោះ (ស្មើនឹងចំនួន ១២,៥% នៃ GDP របស់ចិន)»។

ប៉ុន្តែគេមិនរំពឹងថា «រដ្ឋាភិបាលចិននឹងដើរតាមផ្លូវនេះទៀតទេនៅពេលនេះ ដោយហេតុថាកម្មវិធីជំរុញសេដ្ឋកិច្ចឆ្នាំ ២០០៨ បានធ្វើឱ្យបំណុលកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំង ដោយក្នុងនោះបណ្តារដ្ឋាភិបាលក្នុងតំបន់បានខ្ចីប្រាក់រហូតដល់ចំនួន ១៤ ទ្រីលានយ័ន នៅត្រឹមឆ្នាំ ២០១០ និងបានបង្កើតនូវអតុល្យភាពដ៏ធំសម្បើមដែលអាចត្រូវចំណាយពេលជិត ១ទសវត្សរ៍ដើម្បីសងត្រឡប់វិញ»។

លើសពីនេះ រាល់កិច្ចព្រមព្រៀងណាមួយរបស់ G20 ក្នុងការស្តារសេដ្ឋកិច្ចសកលឡើងវិញ នឹងត្រូវជាប់លក្ខខណ្ឌស្តីពីការតម្រូវឱ្យស្វែងរកដំណោះស្រាយចំពោះជម្លោះរវាងអាមេរិកនិងចិន។ បើគ្មានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពហុភាគីនិងកិច្ចសហការជាសកលលើគោលនយោបាយសារពើពន្ធនិងគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុនោះទេ សេដ្ឋកិច្ចសកលអាចនឹងមមីមមើធ្លាក់ចូលក្នុងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចដោយមិនដឹងខ្លួន ដែលអាចបង្កឱ្យមានវិបត្តិបំណុលនិងវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុកាន់តែច្រើន ក៏ដូចជាលទ្ធភាពនៃការកើតមានសង្គ្រាមកូនអុក។

ស្ថានភាពបច្ចុប្បន្នបានធ្វើឱ្យគេនឹកដល់ស្ថានភាពមុនឈានទៅកើតមានវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចសកលនៅទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៣០ ដែលបាននាំមកនូវការបង្កើនចំណាយផ្នែកយោធា និងការត្រៀមខ្លួនឆ្ពោះទៅរកសង្គ្រាមលោក លើកទី២។ ដោយសារភាពប្រឈមខ្លាំង បណ្តាសេដ្ឋកិច្ចធំៗជាងគេក្នុងពិភពលោកនៅមានជម្រើសល្អតែ ១ គត់៕

Project Syndicate