DW ៖ រុស្ស៊ី ឈ្លានពាន អ៊ុយក្រែន – រឿងរ៉ាវដែលអ្នកត្រូវដឹង
DW ៖ រុស្ស៊ី ឈ្លានពាន អ៊ុយក្រែន – រឿងរ៉ាវដែលអ្នកត្រូវដឹង
DW ៖ រុស្ស៊ី ឈ្លានពាន អ៊ុយក្រែន – រឿងរ៉ាវដែលអ្នកត្រូវដឹង
រុស្ស៊ីបានបើកការវាយប្រហារទ្រង់ទ្រាយធំមួយទៅលើអ៊ុយក្រែនកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ដោយសូរផ្ទុះបានលាន់លឺកងរំពងពេញផ្ទៃប្រទេស ហើយរថក្រោះរបស់រុស្ស៊ីបានបើកចូលទៅក្នុងទឹកដីរបស់អ៊ុយក្រែន។
ខាងក្រោមនេះគឺជាការវិវឌ្ឍសំខាន់ៗដែលបាននិងកំពុងកើតមាន ព្រមទាំងមូលហេតុដែលបានបង្កឱ្យកើតមានស្ថានការណ៍នេះឡើង៖
លោក ពូទីន ប្រកាសពីការដាក់ចេញនូវ “ប្រតិបត្តិការពិសេស”
ថ្លែងនៅក្នុងសុន្ទរកថាដែលមិនបានគ្រោងទុកមួយ នៅលើកញ្ចក់ទូរទស្សន៍កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោក វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីន បានប្រកាសថាលោក «បានសម្រេចចិត្តដាក់ចេញនូវប្រតិបត្តិការយោធាពិសេសមួយ»។
លោក ពូទីន បានអះអាងថា «ប្រតិបត្តិការនេះ» គឺដើម្បីការពារប្រជាជនដែលបានទទួលរងនូវការគំរាមកំហែង និងអំពើប្រល័យពូជសាសន៍… អស់រយៈពេល ៨ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ» ឬចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៤ មកម៉្លេះ នៅពេលដែលរុស្ស៊ីបានបញ្ចូលឧបទ្វីប «គ្រីមៀ» របស់អ៊ុយក្រែនជាដែនដីរបស់ខ្លួន។ ក្រុមផ្តាច់ទឹកដីនិយមដែលគាំទ្រដោយទីក្រុងមូស្គូ បានប្រយុទ្ធជាមួយកងកម្លាំងរដ្ឋាភិបាលនៅភាគខាងកើតអ៊ុយក្រែន ចាប់តាំងពីពេលនោះមក។
រដ្ឋាភិបាលរុស្ស៊ីបានអះអាងកាលពីប៉ុន្មានម៉ោងមុននេះថា មេដឹកនាំក្រុមផ្តាច់ទឹកដីនិយមបានស្នើសុំជំនួយយោធាពីរុស្ស៊ី ដើម្បីការពារពីអ្វីដែលពួកគេហៅថា «ការឈ្លានពានរបស់អ៊ុយក្រែន»។
លោកពូទីនបាននិយាយថា «យើងនឹងខិតខំដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាឱ្យតំបន់នោះគ្មានយោធាអ៊ុយក្រែន និងនាំយកឧក្រិដ្ឋជនមកកាត់ទោស» ។
នៅឯកិច្ចប្រជុំបន្ទាន់មួយរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ បេសកជនពិសេសរបស់រុស្ស៊ីលោក Vassily Nebenzia បាននិយាយថា «ប្រតិបត្តិការនេះ» គឺធ្វើឡើងសំដៅទៅលើ «របបយោធា» ដែលកាន់អំណាចនៅក្នុងទីក្រុង Kyiv ។
ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែនលោក Volodymyr Zelenkskyy បានជាប់ឆ្នោតកាលពីឆ្នាំ ២០១៩ បើទោះបីជាអ្នកមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតមួយចំនួនមិនអាចចូលរួមបាន ដោយសារការកាត់បញ្ចូលឧបទ្វីបគ្រីមៀទៅក្នុងដែនដីរបស់រុស្ស៊ី ឬដោយសារការប្រយុទ្ធគ្នានៅតំបន់ភាគខាងកើតនៃតំបន់ Donetsk និង Luhansk ។
អ៊ុយក្រែនៈ សេណារីយ៉ូករណីអាក្រក់បំផុតលេចចេញជារូបរាងហើយ
សម្លេងស៊ីរ៉ែនដែលបញ្ជាក់ពីការវាយឆ្មក់តាមផ្លូវអាកាស បានបន្លឺឡើងនៅរដ្ឋធានីអ៊ុយក្រែន នាពេលព្រឹកព្រលឹម។ មេដឹកនាំអ៊ុយក្រែនបាននិយាយថា: រហូតមកដល់ពេលនេះ មានទាហានយ៉ាងតិច 40 នាក់ហើយ ដែលត្រូវបានសម្លាប់ដោយការវាយប្រហារតាមផ្លូវអាកាសរបស់រុស្ស៊ី។
លោក Zelenskyy បានប្រកាសដាក់ចេញនូវច្បាប់អាជ្ញាសឹក និងបាននិយាយថា រុស្ស៊ីកំពុងវាយប្រហារ «ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធយោធា» របស់ប្រទេសលោកហើយ។
រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអ៊ុយក្រែន លោក Dmytro Kuleba បាននិយាយថា «លោក ពូទីន ទើបតែបានចាប់ផ្តើមការវាយលុកពេញបន្ទុកមកលើទឹកដីអ៊ុយក្រែន។ ទីក្រុងនានារបស់អ៊ុយក្រែនដែលមានសន្តិភាព កំពុងស្ថិតនៅក្រោមការវាយប្រហារហើយ»។
លោកបានបន្ថែមថា «នេះគឺជាសង្រ្គាមឈ្លានពាន។ អ៊ុយក្រែននឹងការពារខ្លួន ហើយអ៊ុយក្រែននឹងឈ្នះ។ ពិភពលោកអាចបញ្ឈប់ និងត្រូវតែបញ្ឈប់លោកពូទីនឱ្យបាន ហើយគ្រប់គ្នាត្រូវតែធ្វើវាក្នុងពេលនេះ» ។
ឆ្មាំការពារព្រំដែនអ៊ុយក្រែនបានរាយការណ៍ថា រថក្រោះរបស់រុស្ស៊ីបានចូលមកក្នុងទឹកដីអ៊ុយក្រែនហើយ ក្នុងតំបន់ Luhansk និង គ្រីមៀ។
ក្រសួងការពារជាតិរុស្ស៊ីបាននិយាយថា ខ្លួនបានវាយប្រហារមូលដ្ឋានទ័ពអាកាស និងប្រព័ន្ធការពារដែនអាកាសរបស់អ៊ុយក្រែនហើយ។
ប្រតិកម្មរបស់លោកខាងលិចៈ ការដាក់ទណ្ឌកម្ម ការថ្កោលទោស និងការពង្រឹងអង្គការ NATO
ពិភពលោកបានជួបប្រជុំគ្នាកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ដោយមានការចូលរួមពីស្ថាប័នជាច្រើន ដែលរួមមានសហភាពអឺរ៉ុប, អង្គការ NATO និងក្រុមប្រទេស G7។
អង្គការ NATO បានប្រកាសថា ខ្លួននឹងបញ្ជូនកម្លាំងទ័ពបន្ថែមទៀតទៅកាន់អឺរ៉ុបខាងកើត «ដើម្បីចាត់វិធានការបន្ថែមក្នុងការពង្រឹងការរារាំងកងទ័ពរុស្ស៊ី និងដើម្បីការពារសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួន»។
ប្រធានគោលនយោបាយការបរទេសរបស់សហភាពអឺរ៉ុប លោក Josep Borrell បាននិយាយថា សហភាពអឺរ៉ុបបានសម្រេចយ៉ាងឆាប់រហ័សនូវ «កញ្ចប់ទណ្ឌកម្មដ៏ធ្ងន់ធ្ងរបំផុត និងដ៏ឃោឃៅបំផុត» ដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក ដើម្បីដាក់ទៅលើរុស្ស៊ី។
មេដឹកនាំសហភាពអឺរ៉ុបបានយល់ព្រមលើការបន្ថែមការដាក់ទណ្ឌកម្មជុំទី២ ប្រឆាំងនឹងរុស្ស៊ី នៅឯកិច្ចប្រជុំបន្ទាន់មួយនៅទីក្រុងព្រុចសែលកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍។
សហភាពអឺរ៉ុបបាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយថា «ទណ្ឌកម្មទាំងនេះគ្របដណ្តប់ទៅលើវិស័យហិរញ្ញវត្ថុ, វិស័យថាមពលនិងការដឹកជញ្ជូន, ទំនិញប្រើប្រាស់២មុខព្រួញ, ក៏ដូចជាការត្រួតពិនិត្យការនាំចេញ និងហិរញ្ញប្បទានដែលទ្រទ្រង់ដល់ការនាំចេញ, គោលនយោបាយទិដ្ឋាការ, ការបន្ថែមឈ្មោះជនជាតិរុស្ស៊ីទៅក្នុងបញ្ជីខ្មៅ និងការកែសម្រួលថ្មីនូវលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យនៃបញ្ជីខ្មៅ» ។
ប្រធានគណៈកម្មការអឺរ៉ុប លោកស្រី U von der Leyen បាននិយាយនៅមុនពេលធ្វើបទបង្ហាញស្ដីពីការដាក់ទណ្ឌកម្មទាំងនេះថា «ជាមួយនឹងកញ្ចប់ទណ្ឌកម្មនេះ យើងនឹងកំណត់គោលដៅទៅលើវិស័យយុទ្ធសាស្ត្រនៃសេដ្ឋកិច្ចរបស់រុស្ស៊ី តាមរយៈការបិទមិនឱ្យពួកគេអាចទទួលបានបច្ចេកវិទ្យា និងចូលទៅកាន់ទីផ្សារដែលជាគន្លឹះសម្រាប់ប្រទេសនេះ» ។
អធិការបតីអាល្លឺម៉ង់ លោក Olaf Scholz បានបង្ហាញពីសាមគ្គីភាពជាមួយប្រជាជនអ៊ុយក្រែនដោយនិយាយថា «សង្រ្គាមដែលបង្កឡើងដោយលោកពូទីន» ទៅលើប្រទេសរបស់ពួកគេ គឺជាការគ្មានហេតុផលទាំងស្រុង។ សហរដ្ឋអាមេរិក និងអង់គ្លេសបានថ្កោលទោសយ៉ាងខ្លាំង ចំពោះការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីនេះ។
សហរដ្ឋអាមេរិក សហភាពអឺរ៉ុប ជប៉ុន និងចក្រភពអង់គ្លេស បានបើកបង្ហាញរួចហើយនូវទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុរបស់ពួកគេប្រឆាំងនឹងរុស្ស៊ីកាលពីដើមសប្តាហ៍នេះ ខណៈពេលដែលអាល្លឺម៉ង់បានផ្អាកគម្រោងបំពង់បង្ហូរឧស្ម័ន Nord Stream 2 របស់រុស្ស៊ី។
ចំណាត់ការនេះបានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោកពូទីនបានបញ្ជាកងទ័ពឱ្យចូលទៅក្នុងតំបន់ដែលកាន់កាប់ដោយក្រុមផ្តាច់ទឹកដីនិយម គឺនៅតំបន់ Donetsk និង Luhansk ភាគខាងកើតអ៊ុយក្រែន បន្ទាប់ពីលោកបានទទួលស្គាល់ឯករាជ្យនៃតំបន់ទាំងពីរនេះរួចមក។
ទន្ទឹមនឹងនេះ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក Joe Biden បានប្រកាសពីទណ្ឌកម្មរបស់លោកខាងលិចប្រឆាំងនឹងរុស្ស៊ី «ដ៏មហន្តរាយមួយ» ក្រោយពីកិច្ចប្រជុំបិទទ្វារតាមប្រព័ន្ធអនឡាញមួយជាមួយក្រុមប្រទេសមហាអំណាច G7 ផ្សេងទៀត។
លោក Biden បានសរសេរនៅលើ Twitter ថា មេដឹកនាំ G7 «បានយល់ព្រមឱ្យបន្តទៅមុខនូវកញ្ចប់ទណ្ឌកម្មដ៏មហន្តរាយ ព្រមទាំងវិធានការសេដ្ឋកិច្ចផ្សេងទៀត ដើម្បីចាប់ឱ្យរុស្ស៊ីទទួលខុសត្រូវ។ យើងឈរជាមួយប្រជាជនដ៏អង់អាចក្លាហានរបស់អ៊ុយក្រែន»។
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមមួយ ប្រទេសទាំង ៧ បាននិយាយថា ពួកគេ «ត្រៀមខ្លួនរួចរាល់ដើម្បីធ្វើសកម្មភាពនានា» ក្នុងការកាត់បន្ថយការរំខានដល់ទីផ្សារថាមពលពិភពលោកដែលបណ្តាលមកពីការវាយប្រហាររបស់រុស្ស៊ីលើអ៊ុយក្រែន។
ការទូតបរាជ័យ
អស់រយៈពេលជាច្រើនសប្តាហ៍ ចារកម្មលោកខាងលិចបានបង្ហាញថា ការវាយប្រហារពីសំណាក់រុស្ស៊ីមកលើអ៊ុយក្រែន គឺជិតមកដល់ហើយ ដោយមានទាហានរុស្ស៊ីជាង ១៥ម៉ឺននាក់ បានប្រមូលផ្តុំគ្នានៅតាមព្រំដែនរបស់អ៊ុយក្រែន។ សម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ NATO ក៏បានព្រមានផងដែរថា រុស្ស៊ីកំពុងស្វែងរកលេសបន្ថែមទៀតដើម្បីឈ្លានពានមកលើអ៊ុយក្រែនហើយ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ពេលនោះ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងផ្នែកការទូតបាននិងកំពុងបន្ត ដើម្បីទប់ស្កាត់ការឈ្លានពាននេះ។ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលលោកពូទីនបានប្រកាសពីការទទួលស្គាល់តំបន់ផ្ដាច់ខ្លួនចំនួន២ នៅភាគខាងកើតអ៊ុយក្រែនថាជា «សាធារណរដ្ឋឯករាជ្យ» រួចមក កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងផ្នែកការទូតនេះក៏ត្រូវបានបញ្ឈប់។
ប្រធានអង្គការណាតូ លោក Jens Stoltenberg បាននិយាយកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថា «ខណៈពេលដែលយើងកំពុងព្យាយាមស្វែងរកដំណោះស្រាយនយោបាយ ពួកគេកំពុងរៀបចំផែនការសម្រាប់ការឈ្លានពាននេះ» ។ លោកបានបន្ថែមថា «ប្រទេសរុស្ស៊ីបានបិទទ្វារ» ចំពោះដំណោះស្រាយនយោបាយហើយ។
គិតរហូតមកទល់ល្ងាចថ្ងៃពុធ លោក Zelenskyy របស់អ៊ុយក្រែនបាននិយាយថា លោកបានព្យាយាមទាក់ទងលោក Putin។ នៅក្នុងសុន្ទរកថាដ៏រំជួលចិត្តមួយ លោក Zelenskyy បាននិយាយថា «ថ្ងៃនេះខ្ញុំបានហៅទូរសព្ទទៅកាន់លោកប្រធានសហព័ន្ធរុស្ស៊ី ប៉ុន្តែលទ្ធផលគឺការមិនឆ្លើយតបអ្វីទាំងអស់»។
កាលពីថ្ងៃពុធ រុស្ស៊ីបានដកបេសកម្មការទូតរបស់ខ្លួនចេញពីទីក្រុង Kyiv ។ កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ អ៊ុយក្រែនបានកាត់ផ្តាច់ទំនាក់ទំនងការទូតជាផ្លូវការជាមួយរុស្ស៊ី។
ប្រវត្តិសង្ខេបនៃទំនាក់ទំនងអ៊ុយក្រែន-រុស្ស៊ី
អ៊ុយក្រែន ដែលជាប្រទេសធំជាងគេនៅទ្វីបអឺរ៉ុប ធ្លាប់មានប្រវត្តិទទួលបានឯករាជ្យរយៈពេលខ្លីមួយ នៅក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី ១។ ប្រទេសនេះត្រូវបានលេបត្របាក់យកដោយសហភាពសូវៀត រួចហើយត្រូវបានបង្ខំឱ្យមានគ្រោះទុរ្ភិក្សនៅទូទាំងប្រទេសកាលពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៣០ ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក Josef Stalin។
នៅឆ្នាំ ១៩៩១ អ៊ុយក្រែនបានប្រកាសឯករាជ្យរបស់ខ្លួនជាផ្លូវការ។ រុស្ស៊ីបានទទួលស្គាល់ព្រំដែនអ៊ុយក្រែនតាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិមួយចំនួន។
ជាមួយនឹងការដួលរលំនៃសហភាពសូវៀត អ៊ុយក្រែនបានចាប់ផ្តើមសម្លឹងមើលទៅលោកខាងលិចខាងផ្លូវនយោបាយ ហើយចាប់ផ្តើមនិយាយជាមួយទាំងសហភាពអឺរ៉ុប និងជាមួយអង្គការ NATO ។
កាលពីឆ្នាំ ២០០៤ បដិវត្តន៍ដ៏សំខាន់ចំនួន២ នៅលើទីលានម៉ៃដាន់បានកើតមានឡើង ហើយដែលត្រូវបានគេដាក់ឈ្មោះថា «បដិវត្តពណ៌ទឹកក្រូច» ។ នៅឆ្នាំនោះ អ្នកបោះឆ្នោតបានជ្រើសរើសយកបេក្ខជនដែលគាំទ្រលោកខាងលិច គឺលោក Viktor Yushchenko ជំនួសលោក Viktor Yanukovych ដែលគាំទ្រដោយរុស្ស៊ី ដែលក្រោយមកបានឈ្នះការបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំ ២០១០ ។
កាលពីឆ្នាំ ២០១៣ លោក Yanukovych បានលុបចោលការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងនៃទំនាក់ទំនងជាមួយ EU ដែលរូបលោកខ្លួនឯងធ្លាប់បានគាំទ្រកាលពីពេលមុន។
ការតវ៉ាបានកើតមានឡើង និងបង្កជាបដិវត្តន៍នៅទីលានម៉ៃដាន់ជាលើកទី២ ដែលមានឈ្មោះថា «បដិវត្តដើម្បីសេចក្តីថ្លៃថ្នូរ» របស់អ៊ុយក្រែន និងដែលបានឈានដល់ទីបញ្ចប់ដោយកងកម្លាំងសន្តិសុខរបស់លោក Yanukovych បានបាញ់រះទៅលើបាតុករដែលបានប្រមូលផ្តុំគ្នានៅលើទីលានម៉ៃដាន់។ លោក Yanukovych បានភៀសខ្លួនទៅកាន់ប្រទេសរុស្ស៊ីតាមឧទ្ធម្ភាគចក្រនៅថ្ងៃបន្ទាប់ ដោយនាំយកកាបូបលុយ និងឯកសារមួយចំនួនទៅជាមួយផង។
មួយឆ្នាំក្រោយមក រុស្ស៊ីបានកាត់បញ្ចូលឧបទ្វីបគ្រីមៀ។ ការប្រយុទ្ធបង្ហូរឈាម និងការខាតបង់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរនៅភាគខាងកើតនៃប្រទេសអ៊ុយក្រែន ក៏បានបន្តកើតមានតាំងពីពេលនោះមក។
នៅតំបន់ភាគខាងកើតអ៊ុយក្រែន ក្រុមអ្នកផ្ដាច់ទឹកដីនិយមដែលគាំទ្រដោយរុស្ស៊ី កំពុងប្រយុទ្ធដើម្បីទទួលបាននូវអ្វីដែលពួកគេហៅថា «សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិត» នៅក្នុងតំបន់ Donetsk និង Luhansk ហើយគិតមកទល់ពេលនេះ មានមនុស្សជាង ១៣.០០០ នាក់ត្រូវបានសម្លាប់ នេះបើយោងតាមតួរលេខរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។
ពលរដ្ឋអ៊ុយក្រែនប្រមាណ ១,៤ លាននាក់បន្ថែមទៀត ត្រូវបានជម្លៀសនៅផ្ទៃក្នុងប្រទេសដោយសារជម្លោះនេះ៕ DW
