ការបោះឆ្នោតដ៏គគ្រឹកគគ្រេង ដើម្បីការផ្លាស់ប្តូរនៅក្នុងប្រទេសថៃ
អ្នកបោះឆ្នោតជនជាតិថៃដ៏ច្រើនលើសលប់បានបោះឆ្នោតជ្រើសរើសបក្សប្រឆាំង Move Forward និង Pheu Thai នៅក្នុងការបោះឆ្នោតមួយដែលមានមនុស្សចូលរួមយ៉ាងច្រើនកុះករកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ។ លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតនេះគឺជាការអំពាវនាវជំរុញឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរ ដែលអាចឬមិនអាចនាំទៅរកការផ្លាស់ប្តូរដោយរលូនផ្នែកនយោបាយ បន្ទាប់ពីការគ្រប់គ្រងអស់រយៈពេលជិត ១ ទសវត្សរ៍ដោយរបបយោធា។
Move Forward ជាគណបក្សដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងវិញ (ក្រោយពីមានការហាមឃាត់គណបក្ស Future Forward) បានទទួលលទ្ធផលយ៉ាងខ្ពស់លើសពីការរំពឹងទុក ដោយក្នុងនោះគណបក្សនេះបានទទួលអាសនៈនៅមណ្ឌលបោះឆ្នោតតាមខេត្តជាច្រើន និងថែមទាំងអាចទទួលបានអាសនៈទាំង ៣៣ នៅក្នុងទីក្រុងបាងកកទៀតផង។ គណបក្សនេះអាចទទួលបានអាសនៈចំនួន ៣៨% ដែលជាចំនួនច្រើនជាងអាសនៈដែលគណបក្ស Pheu Thai ទទួលបាន ដោយក្នុងនោះគណបក្ស Pheu Thai អាចទទួលបានត្រឹមតែ ២៧% នៃអាសនៈសរុបតែប៉ុណ្ណោះ។
គិតត្រឹមព្រឹកថ្ងៃចន្ទ ជាមួយនឹងការរាប់សន្លឹកឆ្នោតសម្រេចបានជាង ៩៨,៨២% គណបក្ស Move Forward បាននាំមុខគណបក្ស Pheu Thai ក្នុងចំនួន ១១៣ ទល់នឹង ១១១ នៅក្នុងការប្រកួតប្រជែងយកអាសនៈ នៅមណ្ឌលបោះឆ្នោតសរុបចំនួន ៤០០ និង ១៥១ ទល់នឹង ១៤១ នៅក្នុងការបោះឆ្នោតទាំងមូល ក្នុងនោះក៏មាន ១០០ អាសនៈតាមបញ្ជីគណបក្ស។ គណបក្ស Bhumjaithai ក៏ស្ថិតនៅលំដាប់កំពូលជាមួយនឹងសម្ព័ន្ធក្រុមចម្រុះដែលកំពុងកាន់អំណាចផងដែរ ដោយទទួលបានអាសនៈសរុបចំនួន ៧០។
គណបក្ស United Thai Nation ថ្មីរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី Prayut Chan-ocha ស្ថិតនៅចំណាត់ថ្នាក់ទី៥ ដែលទទួលបានអាសនៈចំនួន ៣៦ ខណៈដែលគណបក្ស Palang Pracharat (PPRP) ដែលជាបក្សកាន់អំណាចគាំទ្រដោយក្រុមយោធាដែលលោក Prayut បានធ្វើការបំបែកខ្លួនចេញនៅមុនការបោះឆ្នោត ស្ថិតនៅលេខរៀងទី៤ ដែលទទួលបានអាសនៈចំនួន ៣៩។ គណៈកម្មាធិការរៀបចំការបោះឆ្នោតបានប្រកាសថា «គណបក្ស Move Forward គឺជាអ្នកឈ្នះឆ្នោតកាលពីរសៀលថ្ងៃចន្ទ»។
គណបក្សដែលគាំទ្រដោយយោធាទាំង២ នេះ មានគោលបំណងចង់ឈ្នះសំឡេងគាំទ្រនៅក្នុងមណ្ឌលបោះឆ្នោតទំនាបកណ្តាល និងសំឡេងឆ្នោតរបស់ក្រុមអភិរក្សនៅក្នុងទីក្រុងបាងកក ក៏ដូចជាការគាំទ្ររបស់ក្រុមអាវលឿងនៅភាគខាងត្បូង។ គណបក្ស PPRP ដែលទទួលបានសំឡេងគាំទ្រយ៉ាងច្រើននៅក្នុងការ បោះឆ្នោតឆ្នាំ ២០១៩ នៅពេលនេះបែរជាទទួលបានលទ្ធផលបញ្រ្ជាសមកវិញ ដោយសារតែឆន្ទៈចង់បានការផ្លាសប្តូរនៅក្នុងចំណោមប្រជាជនជាច្រើន នៅក្នុងរយៈពេល ៤ ឆ្នាំកន្លងមកនេះ។
Pheu Thai ដែលជាគណបក្សរបស់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីនិរទេសខ្លួន គឺលោក Thaksin និងលោកស្រី Yingluck Shinawatra ឥឡូវនេះត្រូវបានដឹកនាំដោយលោកស្រី Paetongtarn ដែលជាអ្នកនយោបាយថ្មីថ្មោង និងធ្លាប់ត្រូវបានគេព្យាករថានឹងទទួលបានជ័យជំនះភ្លូកទឹកភ្លូកដី ជាមួយនឹងអាសនៈចំនួន ៣១០ នៃអាសនៈសរុបចំនួន ៥០០។
តែនៅពេលនេះ ចំនួនអាសនៈបានធ្លាក់ចុះមកនៅត្រឹមតែ ១៤១ ប៉ុណ្ណោះ ដែលនេះគឺជាការបង្ហាញអំពីការបន្តធ្លាក់ចុះនៃការគាំទ្ររបស់គណបក្ស ដែលធ្លាប់តែទទួលបានការគាំទ្រយ៉ាងច្រើន។ សកម្មភាពបន្ទាប់របស់គណបក្ស Pheu Thai គឺមិនទាន់មានភាពមិនប្រាកដប្រជានៅឡើយទេ ជាពិសេសនៅចំពេលមានការពិភាក្សាអំពី «កិច្ចព្រមព្រៀង» ដើម្បីនាំលោក Thaksin ឱ្យវិលត្រឡប់មកស្រុកវិញ ដោយមិនចាំបាច់ត្រូវជាប់ពន្ធនាគារសម្រាប់ទោសព្រហ្មទណ្ឌរបស់លោក។
មេដឹកនាំបក្ស Move Forward លោក Pita Limjaroenrat បានប្រាប់ក្រុមអ្នកយកព័ត៌មានថា «ការបោះឆ្នោតនេះពិតជាបង្ហាញអំពីបំណងប្រាថ្នារបស់ប្រជាជនថៃសម្រាប់ការផ្លាស់ប្តូរ» ហើយក្រោយមក ទំព័រ Facebook របស់គណបក្សនេះក៏បានបង្ហោះសារថា «ពួកយើងនឹងជំរុញឱ្យមានគោលនយោបាយកំណែទម្រង់ និងកសាងឱ្យបាននូវប្រទេសថៃមួយដែលយើងតែងតែសុបិនចង់បានឱ្យបានលឿនតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន»។ ប្រជាប្រិយភាពរបស់បក្សនេះបានកើនឡើងខ្លាំងនៅក្នុងចំណោមប្រជាសាស្ត្រជាច្រើន ក្រៅតែពីក្រុមយុវជនដែលពួកគេបានរំពឹងលើដើម្បីឈ្នះ។
លោក Pita ដែលជានិស្សិតបញ្ចប់ការសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យ Harvard ហើយគ្រួសាររបស់លោកក៏ធ្លាប់មានទំនាក់ទំនងជាមួយលោក Thaksin ផងដែរនោះ បានបោះដៃទៅឱ្យបក្ស Pheu Thai ដើម្បីបង្កើតរដ្ឋាភិបាលចម្រុះមួយ រួមជាមួយគណបក្សប្រឆាំងតូចៗផ្សេងទៀត ដើម្បីរកចំនួនអសនៈឱ្យបានលើស ៣០០ អាសនៈ។ បក្ស Pheu Thai នៅមិនទាន់បានផ្តល់ចម្លើយមកកាន់គណបក្ស Move Forward វិញនៅឡើយទេ បើគិតត្រឹមព្រឹកថ្ងៃចន្ទ។
លោកនាយករដ្ឋមន្រ្ដី Prayut បានបញ្ជាក់ថា «លោកនឹងនៅតែស្ថិតនៅក្នុងឆាកនយោបាយ ហើយនឹងអនុវត្តតាមទម្លាប់» ខណៈដែលការលើកឡើងនេះត្រូវបានគេកាត់ន័យយល់ថា «លោកនឹងមិនព្យាយាមបង្កើតរដ្ឋាភិបាលសំឡេងភាគតិចនោះទេ»។ នៅពេលដែលបក្ស Move Forward និង Pheu Thai កំពុងជជែកដេញដោលគ្នាជុំវិញបញ្ហាថា «តើនរណាជាអ្នកឈ្នះ» សំណួរដ៏សំខាន់គឺថា «តើក្រុមអភិរក្សនឹងទទួលស្គាល់លទ្ធផលនេះដែរឬទេ?» ការចោទប្រកាន់អំពីការទិញសន្លឹកឆ្នោតនៅតាមទីកន្លែងផ្សេងៗ ដែលរួមមានទាំងនៅទីក្រុងបាងកកផងនោះ បាននិងកំពុងកើតមានមកលើបក្ស Move Forward និងគណបក្សផ្សេងៗទៀត។
ការចោទនេះអាចនឹងធ្វើឱ្យគណៈកម្មាធិការរៀបចំការបោះឆ្នោតត្រូវចំណាយពេលរាប់ខែដើម្បីវិនិច្ឆ័យមុនពេលធ្វើការប្រកាសលទ្ធផលចុងក្រោយ ហើយបន្ទាប់មកការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសនាយករដ្ឋមន្ត្រីនឹងត្រូវធ្វើឡើងនៅក្នុងសភា។ លើសពីនេះ បក្ស Move Forward ក៏អាចនឹងត្រូវប្រឈមមុខនឹងការចោទប្រកាន់មួយចំនួនផងដែរនៅក្នុងអំឡុងយុទ្ធនាការ ដោយសារទង្វើមិនសមរម្យចំពោះរបបរាជានិយម ក្រោយពេលដែលបក្សនេះបានឃោសនាអំពីការជំរុញឱ្យធ្វើវិសោធនកម្ម ឬលុបចោលមាត្រា ១១២ ដែលជាមាត្រាការពារខ្សែរាជវង្សពីការប្រមាថ។
ការពិតដែលថា «រដ្ឋាភិបាលជ្រុលនិយមរបស់លោក Prayut បានរំលាយអតីតបក្ស Future Forward ដោយសារតែច្បាប់ផ្តល់ហិរញ្ញប្បទាន របស់គណបក្ស» ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍ជាច្រើនយល់ថា «ការចោទប្រកាន់មិនច្បាស់លាស់ដើម្បីលុបបំបាត់ការគំរាមកំហែងចំពោះតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រីអាចនឹងកើតមាននៅក្នុងទិដ្ឋភាពក្រោយការបោះឆ្នោត រហូតដល់លទ្ធផលចុងក្រោយត្រូវបានប្រកាសដែលអាចនៅក្នុងខែកក្កដា»។
ការតវ៉ាតាមដងផ្លូវប្រឆាំងនឹងបញ្ជារបស់តុលាការដើម្បីរំលាយគណបក្ស Future Forward បានរីកកាន់តែធំ រហូតក្លាយជាការតវ៉ាដែលដឹកនាំដោយក្រុមនិស្សិតដើម្បីទាមទារឱ្យមានការបណ្តេញលោក Prayut និងឱ្យមានការធ្វើកំណែទម្រង់រាជវង្សឡើងវិញ។ ក្រោយការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ២០១៩ គណៈកម្មាធិការរៀបចំការបោះឆ្នោតបានចុះហត្ថលេខាទៅលើការបកស្រាយអំពីច្បាប់ចុះបញ្ជីគណបក្សតូចៗដើម្បីបើកផ្លូវឱ្យលោក Prayut និងគណបក្ស Palang Pracharat អាចបំប៉ោងតួលេខដើម្បីបង្កើតសម្ព័ន្ធភាពកាន់អំណាច។
ជាមួយនឹងលទ្ធផលដ៏លើសលប់កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ វាពិតជាពិបាកណាស់ក្នុងការក្លែងបន្លំតួលេខ បើសិនជាគ្មានការរំលាយគណបក្ស Move Forward ហើយសកម្មភាពនៃការរំលាយនេះ ពិតជានឹងបំផ្លាញដល់កេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់ថៃក្នុងនាមជាប្រទេសប្រកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ហើយវាក៏នឹងធ្វើឱ្យមានការចេញមកតវ៉ាតាមដងផ្លូវដ៏ខ្លាំងក្លាផងដែរ រហូតអាចឈានទៅរកការធ្វើអន្តរាគមន៍ពីសំណាក់យោធា។
អ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់នោះគឺថា «សកម្មភាពរបស់បក្ស UTN របស់លោក Prayut បានបង្កើតនិងផ្សព្វផ្សាយនូវវីដេអូមួយតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការកើនឡើងនៃប្រជាប្រិយភាពរបស់បក្ស Move Forward នៅក្នុងការស្ទង់មតិ តាមរយៈការបញ្ជាក់ថាគណបក្សនេះគឺជាភ្នាក់ងារដែលបង្កឱ្យមានភាពវឹកវរ, ការរំខាន និងទង្វើអសីលធម៌ផ្សេងៗ»។
អ្នកវិភាគមួយចំនួនបានកត់សម្គាល់ថា «ការកើនឡើងនៃប្រជាប្រិយភាពតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមរបស់បក្ស Move Forward នៅក្នុងការស្ទង់មតិបានកើតឡើងស្របពេលដែលព្រះមហាក្សត្រ Maha Vajiralongkorn បានចាកចេញពីប្រទេសថៃដើម្បីចូលរួមពិធីឡើងគ្រងរាជ្យរបស់ស្តេច Charles III នៅចក្រភពអង់គ្លេស។ ប្រភពការទូតបានឱ្យដឹងថា «ការស្ទង់មតិដែលដំបូងឡើយត្រូវបានគ្រោងទុកថាធ្វើនៅថ្ងៃទី ០៧ ខែឧសភា ត្រូវបានបន្ថយពេលមួយសប្តាហ៍ដើម្បីរងចាំការយាងទៅក្រៅប្រទេសរបស់ព្រះមហាក្សត្រ»។
ការប្រឆាំងរបស់គណបក្ស Move Forward ចំពោះខ្សែរាជវង្សបានកើតឡើងនៅដំណាក់កាលដ៏លំបាកមួយសម្រាប់ស្ថាប័ននេះ ខណៈម្ចាស់ក្សត្រី Bajrakitiyabha ដែលមានវ័យ ៤៤ ឆ្នាំ ដែលជាមេធាវីដែលបានទទួលការបណ្តុះបណ្តាលពីសាកលវិទ្យាល័យ Cornell និងត្រូវបានគេស្គាល់ថាជា «Princess Pa» បានបន្តស្ថិតក្នុងមន្ទីរពេទ្យ បន្ទាប់ពីបានដួលកាលពីថ្ងៃទី ១៤ ខែធ្នូឆ្នាំមុន ដោយសារតែបញ្ហាបេះដូង។
ព្រះនាងគឺជាមនុស្សដ៏សំខាន់នៅក្នុងការចាត់ចែងផែនការរបស់ព្រះមហាក្សត្រ Vajiralongkorn ដែលគ្រោងប្រគល់មកុដទៅឱ្យកូនប្រុសរបស់ទ្រង់ គឺព្រះអង្គម្ចាស់ Dipangkorn Rasmijoti ដែលទើបតែមានអាយុ ១៨ ឆ្នាំ ខណៈដែលមនុស្សមួយចំនួនបាននិយាយថា «ផែនការនេះកំពុងតែមានភាពមិនច្បាស់លាស់ ដោយសារតែជំងឺដ៏ធ្ងន់ធ្ងររបស់ព្រះនាង»។
បញ្ហាថា «តើរាជវង្សអាចនឹងមានតួនាទីនៅក្នុងការបង្កើតក្រុមនយោបាយនៅពេលខាងមុខដែរឬអត់ (អាចជារដ្ឋាភិបាលរួបរួម ដែលអាចរួមបញ្ចូលសត្រូវនយោបាយកាលពីអតីតកាលឱ្យមករួមគ្នានៅក្រោមឆ័ត្ររាជរាំងតែមួយ)» អាចបង្កឱ្យភាពខុសគ្នារវាងស្ថិរភាព និងអស្ថិរភាពនៅក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានខែខាងមុខនេះ៕
Asia Times