លិខិតចំហផ្ញើជូនស្ថានទូតអាមេរិកនៅភ្នំពេញ៖ តើសហរដ្ឋអាមេរិក ចង់ធ្វើជាមិត្ត ឬចង់ធ្វើជាម៉ែឪ កម្ពុជា?
លិខិតចំហផ្ញើជូនស្ថានទូតអាមេរិកនៅភ្នំពេញ៖ តើសហរដ្ឋអាមេរិក ចង់ធ្វើជាមិត្ត ឬចង់ធ្វើជាម៉ែឪ កម្ពុជា?
កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៩ ថ្មីៗនេះ ស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំទីក្រុងភ្នំពេញបានធ្វើការអត្ថាធិប្បាយដ៏ខុសឆ្គងមួយនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់ខ្លួនដោយលើកឡើងថា ប្រទេសមហាអំណាចដែលល្បីសុះសាយខាងដើរឈ្លានពានប្រទេសដទៃនៅជុំវិញពិភពលោកមួយនេះ បានកត់សំគាល់អំពីខួបមួយឆ្នាំនៃការបោះឆ្នោតជាតិនៅកម្ពុជាថាជាការបោះឆ្នោតដែលមានកំហុសឆ្គង។ ស្ថានទូតអាមេរិកមួយនេះបានចាត់ទុកទៀតថាការបោះឆ្នោតនោះមិនមានភាពសេរី និងយុត្តិធម៌ ហើយមិនបានតំណាងឱ្យឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាទេ។
តើការលើកឡើងរបស់ស្ថានទូតដែលតំណាងឱ្យរដ្ឋាភិបាលអាមេរិកបែបនេះ ចង់បញ្ជាក់ថាប្រទេសមហាអំណាចមួយនេះ ចង់ធ្វើជាមិត្ត ឬចង់ធ្វើជាម៉ែឪ កម្ពុជា?
ប្រទេសកម្ពុជាបានធ្វើការបោះឆ្នោតដោយទៀងទាត់ស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ចាប់តាំងពីមានការបោះឆ្នោតជាសកលនៅឆ្នាំ១៩៩៣មក។ ចំនួនប្រជាពលរដ្ឋដែលបានចេញទៅចូលរួមបោះឆ្នោតសម្តែងឆន្ទៈរបស់ខ្លួន ដើម្បីជ្រើសរើសមេដឹកនាំនៅរៀងរាល់អាណត្តិគឺមានភាគរយកើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ដែលប្រការនេះបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថាប្រទេសកម្ពុជាបានប្រកាន់យកដោយខ្ជាប់នូវរបបប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្សដូចមានចែងយ៉ាងច្បាស់នៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលជាច្បាប់កំពូល។ ជាក់ស្តែងការបោះឆ្នោតកាលពីឆ្នាំ២០១៨កន្លងទៅ រឹតតែបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថែមទៀតអំពីការបន្តអនុវត្តនូវគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ដោយហេតុថាគណបក្សដែលចូលរួមប្រកួតប្រជែងការបោះឆ្នោតនៅក្នុងអាណត្តិទី៦នេះមានរហូតដល់ទៅ២០គណបក្ស និងមានការចេញទៅបោះឆ្នោតចូលរួមសម្តែងមតិពីប្រជាពលរដ្ឋរហូតដល់ទៅជាង៨៣% ហើយត្រូវបានស្វាគមន៍គាំទ្រពីអ្នកសង្កេតការណ៍ អន្តរជាតិ និងបណ្តាប្រទេសជាមិត្តជាច្រើនទៀតថាជាការបោះឆ្នោតដ៏ជោគជ័យប្រកបដោយភាពត្រឹមត្រូវ សេរី យុត្តិធម៌ និងគ្មានអំពើហិង្សា។
អ្វីដែលស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជាលើកឡើងនៅពេលនេះ គឺពិតជាមានចេតនាបង្ករឿង និងចង់តាំងខ្លួនដាក់កម្ពុជា ជាប្រទេសអាណានិគមរបស់ខ្លួនយ៉ាងពិតប្រាកដ។ ការលូកដៃចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងដ៏ជ្រៅរបស់កម្ពុជារបស់ស្ថានទូតអាមេរិកនៅពេលនេះ គឺបានផ្ទុយទៅនឹងសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីទំនាក់ទំនងការទូតរវាងរដ្ឋ និងរដ្ឋអធិបតេយ្យ ដែលមិនអនុញ្ញាតឲ្យប្រទេសមួយលូកដៃចូលក្នុងកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសមួយទៀតបានឡើយ។ ទង្វើដ៏ក្រអើតក្រទមរបស់ស្ថានទូតមហាអំណាចមួយនេះក៏បានបំពាន និងមាក់ងាយយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរទៅលើឆន្ទៈរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរជាង ៨៣% ដែលបានចេញទៅបោះឆ្នោតកាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨ ដែលប្រជាជនកម្ពុជាដាច់ខាតមិនអាចទទួលយកបាន និងសូមថ្កោលទោសចំពោះការវាយតំលៃដ៏ខុសឆ្គងនេះ ហើយក៏ត្រូវបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់នូវចរិតចក្រពត្តិនិយមរបស់ខ្លួន ដែលចង់ត្រួតត្រាប្រទេសកម្ពុជាដូចកាលពីអតីតកាល តទៅទៀត។
ប្រជាជនកម្ពុជាចង់ចងមិត្តជាមួយអាមេរិក ប៉ុន្តែយើងក៏មិនចង់ឱ្យអាមេរិកមកធ្វើជាម៉ែឪ កម្ពុជានោះដែរ។ ការធ្វើសកម្មភាពដោយលាក់មុខក្នុងការជួយទាំងសំភារៈ បច្ចេកទេស និងយុទ្ធវិធីដល់ក្រុមប្រឆាំងក្នុងការធ្វើបដិវត្តពណ៌ចង់ផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលជាប់ឆ្នោតកាលពីពេលកន្លងទៅ និងការបន្តការពារដោយចេញមុខជាចំហដើម្បីការពារកូនជឹងរបស់ខ្លួនដោយងងើលម្តងហើយម្តងទៀតនៅពេលនេះ គឺបានបញ្ជាក់កាន់តែច្បាស់ថា សហរដ្ឋអាមេរិកពិតជាមេក្លោងរៀបចំផែនការចង់ផ្តួលរំលំរាជរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់ដូចការសារភាពរបស់មេដឹកនាំអតីតគណបក្សប្រឆាំង ដែលត្រូវតុលាការរំលាយយ៉ាងពិតប្រាកដ។ ប្រជាជនកម្ពុជាមិនចង់មានប្រទេសណាមួយមកធ្វើជាម៉ែឪ បង្គាប់ បញ្ជាឱ្យធ្វើនេះ ឬធ្វើនោះតាមចិត្តរបស់ខ្លួននោះទេ ហើយកម្ពុជាចង់រស់នៅក្នុងនាមជាប្រទេសឯករាជ្យ អធិបតេយ្យ និងប្រកាន់យកនូវរបបប្រជាធិបតេយ្យសេរី ពហុបក្ស សមស្របតាមបែបប្រជាធិតេយ្យរបស់កម្ពុជា។ក្នុងនាមជារដ្ឋអធិបតេយ្យមួយដែលមានច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញជាច្បាប់កំពូល ប្រជាជនកម្ពុជាមានសិទ្ធិស័្វយសម្រេចលើជោគវាសនារបស់ខ្លួនដោយខ្លួនឯង ដោយមិនអាចស្តាប់តាមការបង្គាប់បញ្ជារបស់បរទេសណាទាំងអស់។ ដូច្នេះ វាពិតជាពិបាកខ្លាំងណាស់សំរាប់កម្ពុជាក្នុងការចង់ចងមិត្តជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក ដោយហេតុថានៅពេលដែលប្រទេសកម្ពុជាប្រកាន់យកនូវជំហរអព្យាក្រិត្យ មិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ មិនរណបសហរដ្ឋអាមេរិក និងមិនធ្វើតាមការបង្គាប់បញ្ជារបស់អាមេរិក គឺប្រទេសមហាអំណាចមួយនេះមិនដែលមើលឃើញកម្ពុជាក្នុងផ្លូវល្អទាល់តែសោះ ហើយតែងវាយតំលៃលើកម្ពុជានូវសមិទ្ធផលដែលមានថាសុទ្ធតែអាក្រក់ជារៀងរហូត។ ផ្ទុយមកវិញ វាជារឿងងាយស្រួលបំផុតក្នុងការចងមិត្តជាមួយអាមេរិកបើសិនជាសុខចិត្តធ្វើជាអាយ៉ង ឬជាកូនជឹងបំរើមហិច្ឆិតាឱ្យពួកគេដូចក្រុមអតីតបក្សប្រឆាំង ។
ទោះជាយ៉ាងណា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរភាគច្រើនលើសលប់នៅតែឱ្យតំលៃខ្ពស់ចំពោះលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៨កន្លងទៅ ដោយពួកគេយល់ឃើញថាជាការបោះឆ្នោតដើម្បីជ្រើសរើសគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមកដឹកនាំប្រទេស ដើម្បីរក្សាបានជាបន្តទៅទៀតនូវសុខសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍ។ ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំនៅប្រទេសកម្ពុជា បានសរសេរវាយតម្លៃអំពីការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជារយៈពេល១ឆ្នាំមកនេះថាជាការបោះឆ្នោតមិនត្រឹមត្រូវនោះ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរអ្នកលេងហ្វេសប៊ុកជាច្រើន បាននាំគ្នាចូលទៅរិះគន់ស្ថានទូតអាមេរិក នៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់ស្ថានទូតយ៉ាងចាស់ដៃ ដែលប្រការនេះបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថាប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរគឺជាម្ចាស់លើជោគវាសនារបស់ប្រទេសជាតិខ្លួនក្នុងការជ្រើសរើសមេដឹកនាំប្រទេស ហើយពួកគេមិនស្វាគមន៍ការជ្រៀតជ្រែករបស់អាមេរិកជាដាច់ខាត និងបានដាក់ជាសំណួរថា តើវាពិតជាមហាពិបាកខ្លាំងណាស់ទៅឬ ដែលអាមេរិកធ្វើខ្លួនឱ្យក្លាយទៅជាមិត្តល្អរបស់កម្ពុជានោះ?
សរុបមក ការបោះឆ្នោតថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨ គឺជាការបោះឆ្នោតមួយដែលពលរដ្ឋខ្មែរបានចាត់ទុកថាជាការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសយកសុខសន្តិភាព និងបន្តការអភិវឌ្ឍនៅកម្ពុជា ព្រោះក្រោយការបោះឆ្នោតពុំមានសញ្ញានៃភាពចលាចល និងភាពវឹកវរក្នុងសង្គមដូចការបោះឆ្នោតលើកមុនៗនោះឡើយ ហើយក៏ជាគំរូសំរាប់ការបោះឆ្នោតក្រោយៗទៀតដែលពលរដ្ឋខ្មែរប្រាថ្នាចង់បានផងដែរ។
ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ស្នើដោយទទូចដល់ស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជា សូមឈប់មានបំណងអាក្រក់ជាមួយកម្ពុជាតទៅទៀតទៅ ជាពិសេសសូមឈប់បង្កើតព័ត៌មានប្រឌិត មួលបង្កាច់ និងព័ត៌មានញុះញង់អុជអាលឱ្យខ្មែរឈ្លោះគ្នា ដែលជាយុទ្ធវិធីបំបែកបំបាក់ខ្មែរដើម្បីត្រួតត្រាដូចពីអតីតកាលដែលខ្លួនធ្លាប់បានប្រើក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ៧០នោះទៅ។ ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាចង់ឱ្យសហរដ្ឋអាមេរិកធ្វើជាមិត្តល្អរបស់យើង តែយើងមិនចង់ឱ្យសហរដ្ឋអាមេរិកមកធ្វើជាម៉ែឪកម្ពុជានោះទេ៕
ដោយ៖ យី វិត (ប្រជាពលរដ្ឋ រស់នៅខេត្តសៀមរាប)
