កូវីដ-១៩៖ តើគួរឱ្យប្រជាជនទូទៅនាំគ្នាពាក់ម៉ាស់ គ្រប់គ្នា ឬយ៉ាងណា?
កូវីដ-១៩៖ តើគួរឱ្យប្រជាជនទូទៅនាំគ្នាពាក់ម៉ាស់ គ្រប់គ្នា ឬយ៉ាងណា?នៅក្នុងពេលដែលការរីករាលដាលនៃកូវីដចេះតែកើនឡើងយ៉ាងលឿនដោយគ្មានថមថយ អ្នកជំនាញរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោកកំពុងតែនាំគ្នាពិចារណាមើលឡើងវិញអំពីរឿងពាក់ម៉ាស់។ តើគេគួរឱ្យប្រជាជនទូទៅនាំគ្នាពាក់ម៉ាស់ ឬក៏ឱ្យតែអ្នកឈឺពាក់ ហើយអ្នកផ្សេងទៀតមិនចាំបាច់ ដូចអ្វីដែលអង្គការសុខភាពពិភពលោកណែនាំរហូតមកទល់នឹងពេលនេះ ? គេដឹងថា ការពាក់ម៉ាស់នេះអាចជួយទប់ស្កាត់អ្នកផ្ទុកកូវីដ-១៩មិនឱ្យឆ្លងទៅគេ ក៏ប៉ុន្តែ សំណួរចោទឡើងថា តើការពាក់ម៉ាស់នេះអាចមានប្រសិទ្ធភាពប៉ុណ្ណា ក្នុងការជួយទប់ស្កាត់អ្នកជាមិនឱ្យឆ្លងពីអ្នកឈឺ ?
តើមានសេចក្តីសម្រេចចិត្តថ្មីឱ្យមនុស្សគ្រប់គ្នាគួរតែពាក់ម៉ាស់ជាទូទៅឬនៅ?
មិនទាន់មានការបញ្ជាក់ថ្មីទេ ប៉ុន្តែពេលនេះ អង្គការសុខភាពពិភលោក ទាំងប្រទេសមួយចំនួននៅអឺរ៉ុប ហើយក៏ដូចជានៅសហរដ្ឋអាមេរិកដែរ គេកំពុងតែជជែកដេញដោលគ្នាសម្បើមណាស់ ក្នុងរង្វង់អ្នកជំនាញ ពីប្រសិទ្ធភាពរបស់ម៉ាស់ និងថាតើគួរពាក់ម៉ាស់គ្រប់គ្នាជាទូទៅឬយ៉ាងណា។ ប្រសិនបើមានការសម្រេចចិត្តថ្មី ថាត្រូវតែពាក់ម៉ាស់ជាទូទៅ គ្រប់គ្នាតែម្តង គឺជាចំណោទបញ្ហាធ្ងន់ណាស់ ព្រោះនាំឱ្យម៉ាស់អស់ ដាច់ពីស្តុក ដែលពេលនេះស្ទើរតែគ្រប់ប្រទេសគ្រប់កន្លែង កំពុងតែខ្វះខាតស្រាប់។ ហេតុនេះហើយជាក្តីបារម្ភមួយដែរ ទើបអង្គការសុខភាពពិភលោក និងរដ្ឋាភិបាលបារាំងជាដើម បានបន្តឱ្យអាទិភាពចំពោះតែអ្នកជំងឺនិងក្រុមគ្រូពេទ្យ ជាអ្នកប្រយុទ្ធជួរមុខ ពាក់សិន។
ម្យ៉ាងទៀត អ្នកជំនាញខ្លះ យល់ថា ការដែលមនុស្សពាក់ម៉ាស់ គ្រប់ៗគ្នានិងជាទូទៅ នោះ វាអាចនាំឱ្យកើតមានប្រតិកម្មអ្វីទៀត កើតឡើង ក៏អាចថាបាន។
ទោះយ៉ាងនេះក្តី អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រចិនជាន់ខ្ពស់ បណ្ឌិត George Gao ជាអគ្គនាយកមជ្ឈមណ្ឌលត្រួតពិនិត្យនិងបង្ការជំងឺរបស់ចិន បានលើកឡើងនៅពេលថ្មីៗនេះ ថា «នៅសហរដ្ឋអាមេរិកនិងអឺរ៉ុប គឺជាការខុសឆ្គងធំណាស់ដែលពលរដ្ឋមិនពាក់ម៉ាក់ការពារ។ មេរោគកូរ៉ូណាថ្មីនេះ ចម្លងពីមនុស្សទៅមនុស្ស ដោយសារផ្លូវដង្ហើម តំណក់ទឹកមាត់ ឬទឹកសំបោរ។ តំណក់ទឹកមាត់ឬទឹកសំបោរ ដើរតួនាទីសំខាន់ណាស់ ក្នុងការចម្លងមេរោគកូវីដ១៩នេះ។ ដូច្នេះ ម៉ាស់ សំខាន់ខ្លាំងណាស់! ព្រោះថា គ្រាន់តែការនិយាយគ្នាធម្មតា ក៏អាចខ្ទាតទឹកមាត់ និងអាចឆ្លងគ្នាបានដែរ។»
តាមការសិក្សាថ្មីមួយរបស់អាមេរិក និងដែលចុះផ្សាយដោយសារព័ត៌មាន BBC នៅថ្ងៃទី២មេសា បង្ហាញថា ការក្អក អាចមានលទ្ធភាពចម្លងរោគ ចម្ងាយបរិវេណប្រមាណ៦ម៉ែត្រ ហើយការកណ្តាស់វិញ ៨ម៉ែត្រឯណោះ។ ដូច្នេះការពាក់ម៉ាស់ការពារ ជារឿងសំខាន់។
បណ្តាប្រទេសនៅអាស៊ីជាទូទៅ មានចំនួនឆ្លងកើនតិច ដោយសារតែគេបានពាក់ម៉ាស់ច្រើន និងស្ទើរគ្រប់គ្នា។ តើត្រឹមត្រូវទេ?
បណ្តាញព័ត៌មានបច្ចិមលោក គេបានលើកឡើងថាពលរដ្ឋនៅអាស៊ី នៅចិន ហុងកុង តៃវ៉ាន់ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង សិង្ហបុរី ជាដើម គឺហាក់ប្រតិកម្មលឿនណាស់ ក្នុងការយកចិត្តទុកដាក់ ពាក់ម៉ាស់ស្ទើរគ្រប់ៗគ្នា ដែលខុសពីទម្លាប់របស់ប្រជាជននៅអឺរ៉ុបនិងនៅសហរដ្ឋអាមេរិក។
ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានបារាំងAFP បានកត់សម្គាល់ថា នៅហុងកុងនិងតៃវ៉ាន់ជាដើម មិនសូវកើនឡើងចំនួនអ្នកឆ្លងច្រើនទេ ក៏ព្រោះតែមានវិធានការពាក់ម៉ាក់គ្រប់គ្នា និងជាទូទៅ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ តាមការកត់សម្គាល់របស់សារព័ត៌មាន CNN, តៃវ៉ាន ដែលមានប្រជាជនជា ២៣លាននាក់ និងដែលមានចម្ងាយតែជាង១០០គីឡូម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះចិនដីគោក តែតាមរបាយការណ៍ផ្លូវការ គិតមកត្រឹមថ្ងៃទី៣១ខែមីនា គឺ តៃវ៉ាន់ មានអ្នកឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ តែចំនួនជាង៣០០នាក់ និងស្លាប់តែ៥នាក់ប៉ុណ្ណោះ។ នេះក៏ទំនងជា ម៉ាស់ អាចជួយកាត់បន្ថយចំនួនឆ្លង បានមួយផ្នែកដែរ នៅតៃវ៉ាន។
នៅជប៉ុនវិញ ពលរដ្ឋជប៉ុនឱ្យសារៈសំខាន់ណាស់ ចំពោះម៉ាស់។ ម៉ាស់ក៏ស្ទើរតែអស់ពីស្តុកដែរនៅប្រទេសយក្សសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ីមួយនេះ។ ដើម្បីទប់ទល់ស្ថានការណ៍បន្ទាន់ រដ្ឋាភិបាលជប៉ុន បានឱ្យរោងចក្រផលិតម៉ាស់ធ្វើពីកំណត់ (ក្រណាត់) ហើយនាយករដ្ឋមន្ត្រី Shinzo Abe ថ្លែងនៅថ្ងៃព្រសហ្បតិ៍ ទី២មេសា ថាចង់ជូនម៉ាស់ចំនួនពីរក្នុងមួយគ្រួសារ សម្រាប់ពលរដ្ឋជប៉ុន ប្រមាណ៥០លានផ្ទះ នៅទូទាំងប្រទេស។
ម៉ាស់មានច្រើនប្រភេទណាស់ តើម៉ាស់មួយណាមានប្រសិទ្ធភាពពិតប្រាកដ?
ម៉ាស់មានច្រើនសណ្ឋានណាស់ រួមទាំងមានម៉ាស់ដែលគេផលិតដោយខ្លួនឯងទៅទៀត។ នៅស្រុកខ្មែរ អ្នកខ្លះយកក្រមា យកកំណាត់ មកកាត់ ដេរច្នៃ ធ្វើជាម៉ាស់ សម្រាប់ប្រើខ្លួនឯង ឬសម្រាប់លក់ដូរ។ គេមិនដឹងថាវាមានគុណសម្បត្តិកម្រិតណា ក្នុងការបង្ការមេរោគនោះទេ។ សូម្បីតែទូរទស្សន៍ BBC ក៏បញ្ជាក់ដែរថា ម៉ាស់ប្រភេទដេរច្នៃខ្លួនឯងនេះ មិនទាន់ត្រូវបានលើកទឹកចិត្តឱ្យប្រើនៅឡើយទេ ព្រោះគេមិនទាន់អាចធានាបានថាមានប្រសិទ្ធភាពប៉ុណ្ណា បើទោះបីជាគេប្រើវាបានត្រឹមត្រូវក៏ដោយក្តី ។
ដូចគ្នាដែរ ម៉ាស់ដែលគ្រូពេទ្យខាងវះកាត់ ដូចដែលយើងធ្លាប់ឃើញ ម៉ាស់ស្តើងៗ ពណ៌ខៀវ បៃតង ពណ៌ពងមាន់ឬស ឬក៏ ម៉ាស់ដែលគេពាក់នៅពេលរដូវរងា ពេលផ្តាសាយ ឬពេល allergies នៅរដូវផ្ការីក ពួកម៉ាស់ប្រភេទនេះ ក៏ត្រូវគេនៅចោទសួរដែរពីគុណភាព ថាតើវាអាចមានប្រសិទ្ធភាពទប់ទល់ការចម្លងកូវីដ១៩តាមផ្លូវដង្ហើម បានកម្រិតណា? នៅពេលនេះ មិនទាន់មានការអះអាងជាក់លាក់ណាទេ ថាវាមានឬគ្មានប្រសិទ្ធភាពនោះ។
ចំពោះក្រុមគ្រូពេទ្យនិងបុគ្គលិកសុខាភិបាលធ្វើការនៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យ អ្នកជំនាញបញ្ជាក់ថា ពួកគេគួរត្រូវម៉ាស់ប្រភេទ FFP2 ឬ FFP3 និងប្រភេទ N95 ជាដើម ពីព្រោះថា ក្រុមគ្រូពេទ្យទាំងនោះ ធ្វើការព្យាបាល និងប៉ះពាល់ស្និទជាមួយអ្នកជំងឺកូវីដ១៩ ហើយដែលអាចប្រឈមមុខខ្លាំង ក្នុងការចម្លងមេរោគ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ការពាក់ម៉ាស់តែមួយមុខ មិនទាន់គ្រប់គ្រាន់ទេ។ គេត្រូវការពារភ្នែក និងលាងសម្អាតដៃជាប្រចាំ ហើយញឹកញយបំផុត ព្រមទាំង ត្រូវរក្សាគម្លាតពីគ្នា ថែមទៀត៕ RFI
