ស្វែងយល់៖ តើលោក ម៉ាទីន លូធឺឃីង (Martin Luther King) ជានរណា?
ស្វែងយល់៖ តើលោក ម៉ាទីន លូធឺឃីង (Martin Luther King) ជានរណា?
ស្វែងយល់៖ តើលោក ម៉ាទីន លូធឺឃីង (Martin Luther King) ជានរណា?
ស្វែងយល់៖ តើលោក ម៉ាទីន លូធឺឃីង (Martin Luther King) ជានរណា?
ថ្ងៃទី ២០ ខែមករា ជាថ្ងៃដែលមនុស្សម្នានៅសហរដ្ឋអាមេរិកចាត់ទុកថាជាថ្ងៃ ម៉ាទីន លូធឺឃីង (Martin Luther King Day)។ ហើយថ្ងៃ ម៉ាទីន លូធឺឃីង ២០២០ មានការប្រារព្ធទិវាចងចាំអំពីរូបលោកយ៉ាងអធិកអធមនៅទូទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក។ សូម្បីតែក្រុមហ៊ុន Google ក៏បានដាក់រូបលោកនៅលើទំព័រឌូឌល (Google Doodle) របស់ខ្លួនផងដែរ។
តើ ម៉ាទីន លូធឺឃីង (Martin Luther King) ជានរណា?
ម៉ាទីន លូធឺឃីង ជាបុព្វជិតគ្រិស្តសាសនា និងជាសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សដែលមានឥទ្ធិពលលើបញ្ហាពូជសាសន៍នៅសហរដ្ឋអាមេរិកដែលចាប់ផ្តើមនៅពាក់កណ្តាលទសវត្សឆ្នាំ 1950 ។
ក្នុងចំណោមកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងជាច្រើនរបស់គាត់ ក៏មានផងដែរការដឹកនាំសន្និសីទនៃភាពជាអ្នកដឹកនាំគ្រីស្ទានភាគខាងត្បូង (SCLC) ។ តាមរយៈសកម្មភាព និងសុន្ទរកថាបំផុសគំនិតរបស់គាត់ គាត់បានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការបញ្ចប់ការបែងចែកដាច់ដោយឡែកពីគ្នារបស់ពលរដ្ឋសញ្ជាតិអាហ្រ្វិកកាត់អាមេរិក ដែលរស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិកក៏ដូចជាការបង្កើតច្បាប់សិទ្ធិពលរដ្ឋនៅឆ្នាំ 1964 និងច្បាប់សិទ្ធិបោះឆ្នោតឆ្នាំ 1965 ។
លោក ម៉ាទីន លូធឺឃីង បានឈ្នះរង្វាន់ណូបែលសន្តិភាពក្នុងឆ្នាំ 1964 ក្នុងចំណោមអ្នកមានកិត្តិយសដទៃទៀត។ គាត់នៅតែត្រូវបានគេចងចាំថាជាមេដឹកនាំម្នាក់ក្នុងចំណោមជនជាតិអាហ្រ្វិកកាត់អាមេរិកដែលមានឥទ្ធិពល និងជាអ្នកបំផុសគំនិតម្នាក់នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រអាមេរិក។
ឆាកជីវិតដំបូង
លោក ម៉ាទីន លូធឺឃីង កើតនៅថ្ងៃទី 15 ខែមករា ឆ្នាំ 1929 ដែលជាកូនរបស់ លោក Michael King Sr. និងលោកស្រី Alberta Williams King។
គ្រួសារបស់លោកមានឫសគល់មកពីតំបន់ជនបទនៃរដ្ឋ Georgia។ ជីតារបស់លោក ជាអ្នកដឹកនាំក្រុមជំនុំនៅក្នុងតំបន់អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ ហើយបន្ទាប់មកពួកគេបានផ្លាស់ទៅរដ្ឋ Atlanta ក្នុងឆ្នាំ 1893 ។ គាត់បានដឹកនាំនៅព្រះវិហារតូចមួយ ឈ្មោះ Ebenezer Baptist ដែលមានសមាជិកប្រហែល ១៣ នាក់ ដែលដែលបន្ទាប់មកបានក្លាយជាក្រុមជំនុំដែលរងការបង្ខិតបង្ខំ។ គាត់បានរៀបការជាមួយ Jennie Celeste Parks ហើយពួកគេមានកូនម្នាក់ដែលនៅរស់រានមានជីវិតនៅឡើយ គឺនាង Alberta ។
Martin Sr. មកពីគ្រួសារក្រីក្រ ក្នុងសហគមន៍កសិកម្ម ។ គាត់បានរៀបការជាមួយនាង Alberta នៅឆ្នាំ 1926 បន្ទាប់ពីរៀបការជាមួយគ្នាអស់រយៈពេល 8ឆ្នាំ ហើយពួកគេបានផ្លាស់ផ្ទះទៅរស់នៅក្នុងរដ្ឋ Atlanta ។
Martin Sr. បានក្លាយជាគ្រូគង្វាលនៃវិហារ Ebenezer Baptist នៅក្រោយមរណភាពឪពុកក្មេករបស់គាត់នៅឆ្នាំ 1931។ គាត់ក៏បានក្លាយជាអ្នកដឹកនាំនៃក្រុមជំនុំដែលទទួលបានជោគជ័យ ហើយបានទទួលយកងារជា Martin Luther King Sr. ដែលមានកិត្តិយសជាមេដឹកនាំសាសនាប្រូតេស្តង់នៅប្រទេសអាល្លឺម៉ង់។
គាត់មានបងស្រីម្នាក់ឈ្មោះ Willie Christin និងប្អូនប្រុស Alfred Daniel Williams King។ កូនៗរបស់គាត់បានធំឡើងនៅក្នុងបរិយាកាសប្រកបដោយសុវត្ថិភាព និងសេចក្តីស្រឡាញ់។ Martin គឺជាមនុស្សតឹងរឹងខណៈពេលដែលភរិយារបស់គាត់សុភាពរាបសាដែលធ្វើអោយមានតុល្យភាពក្នុងគ្រួសារ ។
ទោះបីជាឪពុកម្តាយរបស់ Martin បានព្យាយាមយ៉ាងណាក៏ដោយ ពួកគេនៅតែមិនអាចការពារគាត់ទាំងស្រុងពីការរើសអើងជាតិសាសន៍បានទេ។ លោក Martin Sr. បានប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការរើសអើងជាតិសាសន៍។
នៅខែឧសភាឆ្នាំ 1941 Martin មានអាយុ ១២ឆ្នាំ ជាពេលដែលជីដូនរបស់គាត់ Jennie បានស្លាប់ដោយសារគាំងបេះដូង។ Martin ធ្លាប់បានលោតពីបង្អួចជាន់ទី ២ នៅឯផ្ទះក្រុមគ្រួសារដើម្បីប៉ុនប៉ងធ្វើអត្តឃាត។
Martin បានចូលរៀននៅវិទ្យាល័យ Booker T. Washington ជាកន្លែងដែលគាត់ត្រូវបានគេល្បីថាជាសិស្សដែលរៀនឆាប់ចេះចាំ។ គាត់បានរៀនផ្លោះទាំងថ្នាក់ទី ៩ និងទី ១១ គាត់បានចូលរៀននៅមហាវិទ្យាល័យ Morehouse ក្នុងទីក្រុង Atlanta នៅអាយុ ១៥ ឆ្នាំ ក្នុងឆ្នាំ 1944។ គាត់គឺជាសិស្សដែលមានប្រជាប្រិយណាស់ ជាពិសេសជាមួយមិត្តរួមថ្នាក់ស្រីៗរបស់គាត់ ប៉ុន្តែគាត់ជានិស្សិតដែលមិនចេះអត់ធ្មត់ នៅរយៈពេលពីរឆ្នាំដំបូងរបស់គាត់។
ទោះបីជាគ្រួសាររបស់គាត់បានចូលរួមយ៉ាងសកម្មនៅក្នុងការងារបម្រើព្រះក៏ដោយ ក៏ Martin ជារឿយៗតែងតែចោទសួរអំពីសាសនាជាទូទៅហើយមានអារម្មណ៍មិនល្អជាមួយនឹងការបង្ហាញអារម្មណ៍នៃការគោរពបូជាហួសហេតុពេក។ ភាពមិនស្រួលនេះបានបន្តឆ្លងកាត់វ័យជំទង់របស់គាត់ដែលជាហេតុនាំឱ្យគាត់សម្រេចចិត្តប្រឆាំងនឹងការចូលក្នុងក្រុមជំនុំដែលជាហេតុធ្វើឱ្យឪពុកគាត់មានអារម្មណ៍ស្រងាកចិត្ត។
ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំដំបូងរបស់គាត់ Martin បានចូលរៀនថ្នាក់ព្រះគម្ពីរហើយមានជំនឿជាថ្មី ដោយចាប់ផ្តើមមានស្មារតីក្នុងការងារប្រកាសដំណឹងល្អនៃព្រះជាម្ចាស់។ នៅរដូវស្លឹកឈើជ្រុះឆ្នាំចាស់គាត់បានប្រាប់ឪពុកគាត់អំពីការសម្រេចចិត្តរបស់គាត់។
ការអប់រំនិងការរីកចម្រើនខាងចិត្តគំនិត
នៅឆ្នាំ 1948 Martin ទទួលបានសញ្ញាប័ត្រសង្គមវិទ្យាពីមហាវិទ្យាល័យ Morehouse និងបានចូលរៀននៅមហាវិទ្យាល័យ Crozer Theological Seminary នៅទីក្រុង Chester រដ្ឋ Pennsylvania ។ គាត់មានការរីកចម្រើនលូតលាស់នៅក្នុងការសិក្សាទាំងអស់របស់គាត់ និងត្រូវបានក្លាយជា valedictorian នៃថ្នាក់របស់គាត់នៅក្នុងឆ្នាំ 1951 និងបានជ្រើសរើសជាប្រធានស្ថាប័ននិស្សិត។ គាត់ក៏ទទួលបានការឧបត្ថម្ភសម្រាប់ការបញ្ចប់ការសិក្សា។
ប៉ុន្តែ Martin ក៏បានបះបោរប្រឆាំងនឹងឥទ្ធិពលអភិរក្សបន្ថែមទៀតរបស់ឪពុករបស់គាត់ដោយការផឹកស្រាបៀរ និងលេងបុកប៊ីយែពេលនៅរៀនមហាវិទ្យាល័យ។
ក្នុងអំឡុងពេលធ្វើការលើសារណាថ្នាក់បណ្ឌិត Martin បានជួបជាមួយ Coretta Scott ដែលជាតន្ត្រីករនៅឯសាលា New England Conservatory នៅរដ្ឋ Boston។ ពួកគេបានរៀបការនៅខែមិថុនាឆ្នាំ 1953 ហើយមានកូន ៤ នាក់គឺ Yolanda, Martin Luther King III, Dexter Scott និង Bernice។
នៅឆ្នាំ 1954 ខណៈពេលដែលគាត់កំពុងធ្វើការលើសារណារបស់គាត់ Martin បានក្លាយជាគ្រូនៃវិហារ Dexter Avenue Baptist នៃ Montgomery រដ្ឋ Alabama ។ គាត់បានបញ្ចប់ថ្នាក់បណ្ឌិតរបស់គាត់ Martin ទើបតែមានអាយុ ២៥ ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ។
ពហិការឡានក្រុង Montgomery
នៅថ្ងៃទី ២ ខែមីនាឆ្នាំ 1955 ក្មេងស្រីអាយុ ១៥ ឆ្នាំម្នាក់បានបដិសេធមិនអោយកៅអីរបស់គាត់ទៅបុរសស្បែកសម្នាក់នៅលើឡានក្រុងទីក្រុង Montgomery ដោយរំលោភលើច្បាប់ក្នុងស្រុក។ បន្ទាប់មកក្មេងស្រីជំទង់ Claudette Colvin ត្រូវបានចាប់ខ្លួននិងយកទៅដាក់គុក។
ដំបូងឡើយ ច្បាប់ក្នុងស្រុករបស់ក្រុមចលនាសិទ្ធិប្រជាជន (NAACP) គិតថាថាពួកនេះគឺជាឱកាសដ៏ល្អដើម្បីប្រឆាំងនឹងគោលនយោបាយឡានក្រុងដាច់ដោយឡែករបស់ Montgomery។ ប៉ុន្តែក្រោយមកគេដឹងថាក្មេងស្រី Colvin នោះមានផ្ទៃពោះ ទើបមេដឹកនាំក្រុមចលនាសិទ្ធិប្រជាជនខ្លាចថារឿងនេះនឹងធ្វើឱ្យសហគមន៍ស្បែកខ្មៅស្អប់សាសនាយ៉ាងខ្លាំង ហើយនឹងធ្វើឱ្យ Colvin មិនទទួលបានការមើលឃើញនៅក្នុងភ្នែករបស់ជនជាតិស្បែកសដែលអាណិតអាសូរនាង។
នៅថ្ងៃទី ១ ខែធ្នូឆ្នាំ 1955 ពួកគេមានឱកាសមួយទៀតដើម្បីធ្វើរឿងក្តីរបស់ពួកគេ។ នៅល្ងាចនោះ Rosa Parks អាយុ ៤២ ឆ្នាំបានឡើងជិះឡានក្រុង Cleveland Avenue ដើម្បីទៅផ្ទះ បន្ទាប់ពីអស់កម្លាំងនៅកន្លែងធ្វើការ។ នាងអង្គុយនៅជួរទីមួយនៃផ្នែក «ពណ៌» នៅកណ្តាលឡានក្រុង។ នៅពេលឡានក្រុងធ្វើដំណើរតាមផ្លូវរបស់ខ្លួន កន្លែងអង្គុយទាំងអស់នៅក្នុងផ្នែកពណ៌សបានបំពេញបន្ទាប់មកអ្នកដំណើរពណ៌សជាច្រើនទៀតបានឡើងជិះឡានក្រុង។
អ្នកបើកបរឡានក្រុងបានកត់សម្គាល់ថាមានបុរសស្បែកសជាច្រើននាក់ឈរហើយទាមទារឱ្យ Rosa Parks និងជនជាតិស្បែកខ្មៃដទៃទៀតលះបង់ចោលកៅអីរបស់ពួកគេ។ អ្នកដំណើរជនជាតិស្បែកខ្មៅ ៣នាក់ផ្សេងទៀតបានបោះបង់កន្លែងរបស់ពួកគេដោយស្ទាក់ស្ទើរ ប៉ុន្តែ Rosa Parks នៅតែអង្គុយដដែល។
អ្នកបើកបរបានសុំឱ្យនាងលះបង់កន្លែងអង្គុយរបស់នាងហើយម្តងទៀតនាង តែនាងនៅតែបានបដិសេធ។ Rosa Parks ត្រូវបានចាប់ខ្លួន និងត្រូវបានគេចោទប្រកាន់ពីបទរំលោភលើក្រមទីក្រុង Montgomery ។
មួយសប្តាហ៍ក្រោយមក នៅក្នុងសវនាការរយៈពេល ៣០ នាទី Rosa Parks ត្រូវបានរកឃើញថាមានកំហុស និងពិន័យជាប្រាក់ចំនួន ១០ដុល្លារ និងតម្លៃលើថ្លៃតុលាការចំនួន ៤ដុល្លារ។
នៅយប់ដែល Rosa Parks ត្រូវបានចាប់ខ្លួន E.D. Nixon ប្រធានក្រុមចលនាសិទ្ធិប្រជាជន ក្នុងតំបន់បានជួបជាមួយ Martin និងមេដឹកនាំសិទិ្ធស៊ីវិលក្នុងស្រុកដទៃទៀតដើម្បីរៀបចំផែនការធ្វើពហិការឡានក្រុង Montgomery ។ Martin ត្រូវបានគេបោះឆ្នោតជ្រើសរើសឲ្យដឹកនាំធ្វើពហិការ ពីព្រោះគាត់នៅក្មេង រៀនពូកែ ហើយមានទំនាក់ទំនងគ្រួសាររឹងមាំ និងមានជំហវិជ្ជាជីវៈ។
នៅក្នុងសុន្ទរកថាដំបូងរបស់លោកក្នុងនាមជាប្រធានក្រុម លោក Martin បានប្រកាសថា «យើងគ្មានជម្រើសអ្វីក្រៅពីការតវ៉ា។ អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំមកហើយដែលយើងបានបង្ហាញការអត់ធ្មត់ ។ ពេលខ្លះយើងបានផ្តល់ឱ្យបងប្អូនជនជាតិស្បែកសនូវអារម្មណ៍ដែលយើងចូលចិត្ត ពីវិធីដែលយើងត្រូវបានគេប្រព្រឹត្តលើ។ ប៉ុន្តែយើងមកទីនេះនៅយប់នេះ គឺដើម្បីបានសង្រ្គោះពីការអត់ធ្មត់នោះ ដែលធ្វើឱ្យយើងអត់ធ្មត់នឹងអ្វីដែលទាបជាងសេរីភាព និងយុត្តិធម៌ នេះ” ។
វោហារសាស្ត្រដ៏ប៉ិនប្រសប់របស់ Martin បានផ្តល់ថាមពលថ្មីទៅក្នុងការតស៊ូទាមទារសិទ្ធិស៊ីវិលនៅ Alabama ។ ការធ្វើពហិការមិនចូលរួមក្នុងរថយន្ដក្រុងមានរយៈពេល ៣៨២ ថ្ងៃ។
ប៉ុន្តែសហគមន៍អាហ្រ្វិក ក៏បានចាត់វិធានការតាមផ្លូវច្បាប់ប្រឆាំងនឹងបទប្បញ្ញត្តិទីក្រុងដោយអះអាងថាវាមិនស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញដោយផ្អែកលើសេចក្តីសំរេចដាច់ដោយឡែកពីគ្នារបស់តុលាការកំពូលដែលមិនស្មើភាពគ្នា ។ បន្ទាប់ពីត្រូវបានចាញ់នៅក្នុងសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការជាន់ទាប និងទទួលរងនូវការខាតបង់ផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុយ៉ាងច្រើនទីក្រុង Montgomery បានលើកច្បាប់ដែលតម្រូវឲ្យមានការដឹកជញ្ជូនសាធារណៈដាច់ដោយឡែកពីគ្នា។
សន្និសិទភាពជាអ្នកដឹកនាំគ្រីស្ទានខាងត្បូង
ដោយទទួលបានជ័យជំនះមេដឹកនាំសិទិ្ធជនស៊ីវិលនៅអាហ្រ្វិកអាហ្វ្រិកបានទទួលស្គាល់ពីតម្រូវការរបស់អង្គការជាតិដើម្បីជួយសំរបសំរួលកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ពួកគេ។ នៅខែមករាឆ្នាំ 1957 Martin, Ralph Abernathy និងរដ្ឋមន្ត្រីនិងសកម្មជនស៊ីវិល ៦០ នាក់បានបង្កើតសន្និសីទអ្នកដឹកនាំភាពជា ទីក្រុងភាគខាងត្បូងដើម្បីទាញយកអំណាចខាងសីលធម៌និងការរៀបចំអំណាចនៃព្រះវិហារជនស្បែកខ្មៅ។ ពួកគេនឹងជួយធ្វើបាតុកម្មអហិង្សាដើម្បីលើកកម្ពស់កំណែទម្រង់សិទ្ធិជនស៊ីវិល។
នៅឆ្នាំ 1959 ដោយមានជំនួយពីគណៈកម្មាធិការសេវាកម្មមិត្តអាមេរិកនិងត្រូវបានបំផុសគំនិតដោយជោគជ័យរបស់មហាត្មៈគន្ធីជាមួយនឹងសកម្មភាពអហិង្សា Martin បានទៅលេងស្រុកកំណើតរបស់គន្ធីនៅប្រទេសឥណ្ឌា។ ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះបានជះឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងដល់គាត់ដោយបង្កើនការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់គាត់ចំពោះការតស៊ូទាមទារសិទ្ធិជនស៊ីវិលរបស់អាមេរិក។
សកម្មជនសិទ្ធិជនស៊ីវិលនៅអាហ្រ្វិកអាមេរិចឈ្មោះ Bayard Rustin ដែលបានសិក្សាការបង្រៀនរបស់គន្ធីបានក្លាយជាសមាជិកម្នាក់របស់ Martin ហើយបានទូន្មានគាត់ឱ្យលះបង់ខ្លួនឯងចំពោះគោលការណ៍អហិង្សា។ Rustin បានបម្រើជាអ្នកណែនាំនិងជាអ្នកប្រឹក្សាយោបល់របស់ Martin ពេញមួយសកម្មភាពដំបូងរបស់គាត់និងជាអ្នករៀបចំដ៏សំខាន់នៅខែមីនាឆ្នាំ 1963 នៅ Washington ។
ប៉ុន្តែ Rustin ក៏ជាឥស្សរជនដ៏ចម្រូងចម្រាសផងដែរនៅពេលនោះដែលជាមនុស្សស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នាជាមួយនឹងការចោទប្រកាន់ថាមានទំនាក់ទំនងជាមួយបក្សកុម្មុយនិស្ត។ ទោះបីជាការប្រឹក្សារបស់គាត់មិនអាចកាត់ថ្លៃបានចំពោះ Martin ក៏ដោយក៏អ្នកគាំទ្រជាច្រើនរបស់គាត់បានជំរុញឱ្យគាត់ឃ្លាតឆ្ងាយពី Rustin ។
ការធ្វើឃាត
នៅឆ្នាំ 1968 ឆ្នាំនៃការធ្វើបាតុកម្មនិងការប្រឈមមុខនានាបានចាប់ផ្តើមទៅលើរបបស្តេច។ គាត់ធុញទ្រាន់នឹងការដើរហែក្បួនចូលគុក និងរស់នៅក្រោមការគំរាមគំហែងនៃសេចក្តីស្លាប់ជានិច្ច។ គាត់មាន ជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្តនឹងភាពយឺតយ៉ាវនៃសិទ្ធិជនស៊ីវិលនៅអាមេរិក និងការកើនឡើងនៃការរិះគន់ពីមេដឹកនាំអាមេរិកអាហ្វ្រិកផ្សេងទៀត។
នៅថ្ងៃទី ៣ ខែមេសាគាត់បាននិយាយចុងក្រោយ និងអ្វីដែលបានបង្ហាញជាសុន្ទរកថាដែលមានពាក្យទំនាយថា «ខ្ញុំបានទៅដល់កំពូលភ្នំ» ដែលក្នុងនោះគាត់បានប្រាប់អ្នកគាំទ្រនៅប្រាសាទ Mason នៅ Memphis ថា «ខ្ញុំបានឃើញដីនៃក្ដីសង្ឃឹម ប្រហែលជាខ្ញុំមិនទៅដល់ទីនោះជាមួយអ្នកទេប៉ុន្តែខ្ញុំចង់អោយអ្នកដឹងនៅយប់នេះថាយើងដែលជាប្រជាជននឹងទៅដល់ទឹកដីនៃក្ដីសង្ឃឹមនោះ»។
នៅថ្ងៃបន្ទាប់ពេលកំពុងឈរនៅលើយ៉រមួយនៅខាងក្រៅបន្ទប់របស់គាត់នៅឯសណ្ឋាគារ Lorraine Motel លោក ម៉ាទីន លូធឺឃីង ត្រូវបានខ្មាន់កាំភ្លើងបាញ់សម្លាប់។
ការធ្វើឃាតនេះបានបង្កឱ្យមានកុបកម្មនិងបាតុកម្មនៅក្នុងទីក្រុងជាង ១០០ នៅទូទាំងប្រទេស។ នៅឆ្នាំ 1969 Ray បានសារភាពកំហុសចំពោះការធ្វើឃាត Martin ហើយត្រូវបានកាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល ៩៩ ឆ្នាំ។ គាត់បានស្លាប់នៅក្នុងគុកនៅថ្ងៃទី ២៣ ខែមេសាឆ្នាំ 1998 ។
កេរ្តិ៍ដំណែល
ជីវិតរបស់ Martin មានឥទ្ធិពលខ្លាំង លើទំនាក់ទំនងជាតិសាសន៍នៅសហរដ្ឋអាមេរិក។ ច្រើនឆ្នាំបន្ទាប់ពីមរណភាពរបស់គាត់ គាត់គឺជាមេដឹកនាំជនជាតិអាហ្រ្វិក ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ជាទូទៅបំផុតនៅសម័យរបស់គាត់។
ជីវិតនិងការងាររបស់គាត់ត្រូវបានផ្តល់កិត្តិយសដោយ បានកំំណត់ជាថ្ងៃឈប់សម្រាកយជាតិ សាលារៀន និងអគារសាធារណៈដែលដាក់ឈ្មោះតាមគាត់ និងអនុស្សាវរីយ៍នៅផ្សារឯករាជ្យនៅទីក្រុង Washington D.C. ជាដើម។
ប៉ុន្តែជីវិតរបស់គាត់នៅតែមានភាពចម្រូងចម្រាសផងដែរ។ នៅទសវត្សឆ្នាំ 1970 ឯកសារ FBI ដែលត្រូវបានចេញផ្សាយក្រោមច្បាប់សេរីភាពព័ត៌មានបានបង្ហាញថាគាត់ស្ថិតនៅក្រោមការឃ្លាំមើលរបស់រដ្ឋាភិបាលហើយបានស្នើឱ្យមានការចូលរួមរបស់គាត់នៅក្នុងទំនាក់ទំនងផិតក្បត់ និងឥទ្ធិពលកុម្មុយនិស្តផងដែរ។
ប៉ុន្មានឆ្នាំមកនេះការសិក្សាបណ្ណសារយ៉ាងទូលំទូលាយបាននាំឱ្យមានការវាយតម្លៃប្រកបដោយតុល្យភាពនិងទូលំទូលាយនៃជីវិតរបស់គាត់ដែលបង្ហាញថាគាត់ជា ជនដែលមានភាពស្មុគស្មាញម្នាក់ គាត់មានកំហុសឆ្គង និងមានកំណត់នៅក្នុងការគ្រប់គ្រងរបស់គាត់លើចលនាដ៏ធំដែលគាត់ត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់ប៉ុន្តែជាមេដឹកនាំដែលមានចក្ខុវិស័យ និង មានការប្តេជ្ញាចិត្តយ៉ាងមុតមាំក្នុងការសំរេចបាននូវយុត្តិធម៌សង្គមតាមរយៈមធ្យោបាយអហិង្សា។
ដកស្រង់ចេញពីគេហទំព័រ https://www.biography.com/activist/martin-luther-king-jr
ធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី ៩ ខែ មីនា ឆ្នាំ ២០១៥